Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İkinci el motorlu kara taşıtı satışlarında Güvenli Ödeme Sisteminin herkes tarafından kullanılması zorunlu hale getirildi. Yetki belgesi olmayanlar araç satışı için ilan veremeyecek.
Yönetmeliğe göre, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenler, motosiklet, otomobil ve arazi taşıtları satışında, 6 ay ve 6,000 kilometre sınırı ile bu araçların üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlaması 1 Ocak 2025 tarihine kadar yapılamayacak. İkinci el motorlu kara taşıtı satışına yönelik ilan verilmesine aracılık eden gerçek veya tüzel kişiler, bu hükme aykırı ilan girişi yapanları ilan yayımlanmadan önce uyarmakla ve ilanlar ile ilan sahiplerine ilişkin tüm bilgileri Ticaret Bakanlığı'na iletmekle yükümlü olacak. Ticaret Bakanlığı ikinci el motorlu kara taşıtlarının sınıfını, markasını, ticari adını, tipini, cinsini, model yılını ve aksesuar veya donanım eklenmesi halinde, üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerine eklenebilecek azami tutar veya oranı belirlemeye yetkili olacak.
YETKİ BELGESİZ SATIŞ YAPILAMAYACAK
Düzenlemeye göre, ticaret il müdürlüğü tarafından verilen yetki belgesi olmadan ticari faaliyet kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtı pazarlama veya satışı yapılamayacak. Bir takvim yılı içinde 3'ten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı ticari faaliyet kabul edilecek. Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların taşındığını gösteren belgelerle birlikte Ticaret Bakanlığınca oluşturulacak Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sistemi üzerinden yapılacak.
SIFIR ARAÇTA TESLİM SÜRESİ 45 GÜNDEN FAZLA OLMAYACAK
Alıcının tescilsiz (sıfır) araçların satış bedelinin bir kısmını önceden ödemeyi, satıcının da bedelin kısmen veya tamamen ödenmesinden sonra taşıtı alıcıya devir ve teslim etmeyi üstlendiği sipariş usulü satışlarda yazılı olarak veya elektronik ortamda sipariş formu düzenlenecek. Sipariş edilen taşıtın, 45 günden fazla olmayacak şekilde formda belirtilen süre içinde alıcıya teslimi zorunlu olacak. Taşıt 7 gün içinde alıcıya teslim edilebilir duruma gelinceye kadar alıcıdan en fazla nihai satış fiyatının 'u oranında kısmi ödeme veya alıcıyı borç altına sokan belge alınabilecek. Alıcı, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin siparişi iptal edebilecek.
Yetkili satıcılar, sıfır araçlara ilişkin vergilerin alıcı tarafından ödendiği andan itibaren taşıtın satış fiyatını arttırmamak ve alıcıya taşıt fiyatını sabitleme hakkını bildirmek zorunda olacak. Bu satıcılar, alıcının vergileri ödediği tarihten itibaren 15 gün içinde taşıtı alıcıya teslim etmek zorunda olacak. Motorlu kara taşıtı ticareti yapılan iş yerlerinde sigorta, finansman, aksesuar, yedek parça satışı, servis ve satış sonrası hizmetler gibi faaliyetler dışında ticari faaliyette bulunulamayacak.
YETKİLİ SATICILAR ARAÇ ALMAYA ZORLANAMAYACAK
Yönetmelik kapsamında araç distribütörlerinin haksız ticari uygulamaları konusunda düzenlemeye gidildi. Buna göre, distribütörlerin; yetkili satıcıyı 1 ay içinde son 3 yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlaması, fatura tarihinden sonra taşıt fiyatında artış yapması veya taşıtı 15 gün içinde yetkili satıcıya teslim etmesi, taşıt satışını, kendisinin veya bir başkasının mal veya hizmetini alma şartına bağlaması haksız ticari uygulama olarak kabul edilecek. Araç distribütörlerinin yetkili satıcının taşıt satışlarına ilişkin kampanyalardan faydalanmasını diğer ürün ve hizmetlerin satışı, fiyat indirimi, yetkili satıcının kâr marjının kısıtlanması ve taşıt satış kotası gibi şartlara bağlaması da bu kapsamda yer alıyor.
8 YAŞ ÜZERİ ARAÇTA EKSPERTİZ ZORUNLU DEĞİL
Yönetmeliğe göre, ikinci el satışlarda 8 yaşın veya 160,000 kilometrenin üzerindeki taşıtlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu olmayacak. Bu yaş ve kilometrenin altında olan M1, M1G, N1 ve N1G araç sınıfındaki taşıtların motor ve şanzımanı ile elektrik ve elektronik sistemleri, satış tarihinden itibaren 3 ay veya 5,000 kilometre ikinci el araç galerilerinin garantisi altında olacak. Bu parçalarda garanti süresi veya kilometresi içinde meydana gelen arızalar azami 45 iş günü içinde giderilecek. Arızanın giderilmesine ilişkin masraflar satışı yapan galeriye ait olacak. Üretici tarafından yenilenmiş ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında garanti, satış tarihinden itibaren 1 yıl veya 20,000 kilometre olarak belirlendi.
Model yılına göre 8 yaşın veya 160,000 kilometrenin üzerindeki taşıtlar, satış sırasında alıcı tarafından bilindiği işletme tarafından belgelendirilen arıza ve hasarlar ile ekspertiz raporunda belirtilen arıza ve hasarlar garanti kapsamı dışında olacak. Elektronik ortamda ikinci el motorlu kara taşıtı ön değerlemesi yapan gerçek veya tüzel kişiler, fiziksel incelemesi tamamlanan taşıtlara aynı gün nihai teklif verecek. Model yılına göre 8 yaşın ve 160,000 kilometrenin altındaki taşıtlar için ön değerleme sonucunda verilen fiyat teklifi ile nihai teklif arasındaki fark %5'ten fazla olamayacak. Ön değerleme sonucunda verilen fiyat teklifi, asgari 24 saat geçerli olacak.
İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİNDE ÖDEME SİSTEMİ
Yönetmeliğe göre, ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında taşıt satış bedeli, Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik sistem üzerinden ödenecek. Taşıt satış bedelinin kredilendirilmesi halinde kredi tutarı haricindeki ödemeler için bu sistem kullanılacak. Elektronik sistemin kullanılmasına ilişkin masraflar satıcıya aktarılan taşıt satış bedelinden mahsup edilecek.
İHALE KURALLARI GETİRİLDİ
Elektronik ortamda yapılan ihalelerin güvenli ve şeffaf şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanması amacıyla, ihale şartlarının ve satışa sunulan taşıtlara ilişkin detaylı bilgilerin ihale platformunda ilan edilmesi, ihale fiyatının adil rekabet kurallarına uygun olarak belirlenmesi, ihale platformu işleticisinin ve satıcının doğrudan veya dolaylı olarak ihaleye katılamaması gibi asgari kurallar belirlendiği kaydedildi. Açıklamada, "Taşıtını satmak isteyen vatandaşlarımızı yanıltacak fiyat tekliflerinin önüne geçmek ve ön değerleme yapan işletmeler arasında rekabeti bozucu uygulamaları engellemek amacıyla, elektronik ortamda yapılan ön değerlemelerde taşıt sahibine sunulan ilk fiyat teklifi ile nihai teklif arasındaki farkın yüzde 5'ten fazla olmaması, verilen teklifin asgari 24 saat geçerli olması ve fiziksel incelemesi yapılan taşıta aynı gün içinde nihai teklif verilmesine yönelik düzenleme yapıldı" ifadesine yer verildi.