Konutların turizm amaçlı kiralanması ile çalışmayan emeklilere 5 bin lira ödenmesine ilişkin kanun teklifi, TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Teklifle; izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, 100 bin liradan 1 milyon liraya idari para cezası getiriliyor.
Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, ile çalışmayan emeklilere bir kereye mahsusu olarak 5 bin TL ödenmesine ilişkin düzenleme teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Konutlara ilişkin teklifle, konutların gerçek ve tüzel kişilere turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin usul ve esaslar belirleniyor. Düzenleme, konutların turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin genel esaslara, izin belgesi düzenlenmesine, idari yaptırımlara ve turizm amaçlı kiralanan konutların tabi olacağı mevzuata ilişkin hükümleri kapsıyor. Tek seferde 100 günden fazla süreli yapılan kiralamalar ise teklifin kapsamı dışında tutuluyor. Konutların turizm amaçlı kiralanabilmesi için turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapılmadan önce izin belgesi alınması gerekecek. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığınca nitelikleri belirlenen plaket, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılacak. İzin belgesini alma yükümlülüğü, kiraya verene ait olacak.
Düzenleme 1 Ocak 2024'te yürürlüğe girecek
Teklifle, izinsiz kiralama faaliyeti yapanlara ve izin belgesi sahiplerine yönelik idari yaptırımlar da belirlendi. Buna göre, izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün süre verilecek. Bu süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere 500 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kez daha 15 günlük zaman tanınacak. Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla kiraladığı konutu, kendi nam ve hesabına turizm amaçlı kiraya verenler ile izin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası verilecek. İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler ile her defasında 100 günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen ilk sözleşme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde aynı konutu 4 defadan fazla kiraya verenler hakkında bir milyon lira idari para cezası verilecek. Bu düzenlemenin Meclis’ten geçerek, 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Yıllık 51,6 milyar TL’lik kazanç kayıt dışı
Turizm amaçlı kiralanan konutlara ilişkin teklifin etki analizi de yapıldı. Buna göre, günübirlik konut kiralama yapılan bir internet sitesi üzerinden Türkiye genelindeki ilanlarda belirtilen günlük kira ortalaması sorgusunda Eylül 2023 tarihi için 3 bin 586 lira rakamına ulaşıldığı belirtildi. Bu bağlamda 80 bin konutun 6 aylık (180 gün) kiralandığı varsayıldığında yıllık 51 milyar 638 milyon 400 bin liralık bir kazancın kayıt dışı ve vergisiz bir şekilde edinildiği görüldü. Analizde, “Resmi verilere göre ülkemizde turizm amaçlı günübirlik kiralanan yaklaşık 31 bin adet konut bulunmakla birlikte, rapor kapsamında açıklanan araştırmalar sonucunda kayıt dışı olarak yaklaşık 80 bin adet konutun da faaliyette bulunduğu tahmin edilmektedir” bilgisi verildi.
Çalışmayan emekliye bir defalık 5 bin TL
Çalışmayan emeklilere 5 bin lira ödeme yapılmasına ilişkin düzenleme de Komisyon’dan geçti. Buna göre, 2023 Ekim ödeme döneminde gelir veya aylık ödemesi yapılan sigortalı ve hak sahiplerine bir defaya mahsus olmak üzere, dosya bazında 5 bin lira ödenecek. Bu ödeme, sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında, ölüm aylığı ve ölüm geliri dosyalarında ise hak sahiplerinin hisseleri oranında yapılacak. 1-31 Ekim 2023 arası herhangi bir tarihte, sosyal güvenlik destek primine tabi olanlar dahil, çalışması olanlar veya faaliyette bulunanlar ile yaşlılık aylığı almaktayken bu aylıkları kesilmeksizin ilgili düzenlemede sayılan iş yerlerinde çalışanlar ödeme kapsamında olmayacak. Birden fazla dosyadan gelir ve aylık alanlara, en fazla ödemeye imkan veren bir dosya üzerinden ödeme yapılacak.