Patates hat ve mobil banka hesaplar sebebiyle yüzbinlerce kişi mağdur oldu

Suya sabuna dokunmadan satın alıp kiraladıkları hesaplar üzerinde milyonlarca liralık para akışı sağlayan dolandırıcılar yüzünden hesap sahibi gençlerin adeta ömürlerinin baharı kışa dönüyor. Yapılan her bir dolandırıcılık olayı ile ilgili ayrı ayrı yargılanan hesap sahipleri 50 yıla kadar ceza alabiliyor. Hem savcılar hem de emniyet yetkilileri, Türkiye’de adalet sistemini kilitleyen dolandırıcılık olaylarının birkaç basit kanuni düzenleme ile önlenebileceğine dikkat çekiyor.

Türkiye’de adalet sistemini kilitleyen adli dosyaların başında dolandırıcılık olayları geliyor ve bu suçlar her geçen gün artarak devam ediyor. Uzmanlara göre, Yabancı uyruklu ve Türk vatandaşları adına birden fazla GSM hattının açılması zorlaştırılmalı, mobil uygulamalar üzerinden veya birkaç farklı bankadan çok sayıda banka hesabı açılmasına da çeşitli güvenlik mecburiyetleri getirilmeli.

Kendilerini savcı, polis, hakim, banka görevlisi, sigorta şirketi yetkilisi olarak tanıtan dolandırıcıları patates hat diye tabir edilen açık hatları kullanıyor. Savcılık ve emniyet kaynakları, suç örgütlerinin kullandığı başkası adına alınmış açık hatların GSM şirketlerince açılmasının zorlaştırılmasıyla birlikte dolandırıcılık olaylarının büyük ölçüde önüne geçilebileceğini ifade ediyor.

GSM hatları ve banka hesapları denetlenmeli

İnternet kullanımının son derece yaygınlaşması ve özellikle kripto para borsalarının da gündeme gelmesiyle Türkiye’de özellikle son yıllarda Nitelikli Dolandırıcılık suçlarında patlama yaşandı. Bu olayların temelinde 2 ana unsur önem arz ediyor. Bunlardan biri Türkiye’de halen mevcut olarak kullanılan yüzbinlerce GSM hatları. Bunlara açık hat veya patates hat ta deniliyor. GSM operatörleri tarafından piyasaya sürülen bu hatların gerekli düzenlemeler yapılarak engellenmesi ve BTK tarafından kapatılmaları basit olduğu halde, çığ gibi büyüyen bu probleme maalesef hiçbir önlem alınamıyor.

İkincisi ise banka hesaplarının açılmasında da; aynı GSM hatlarında olduğu gibi katı kuralların olmaması. 18 yaşına henüz yeni girmiş birisi rahatlıkla Türkiye’de faaliyet gösteren bütün bankalardan 1 gün içerisinde hesap açtırabiliyor. Bu hususta öncelikle banka hesabı açılırken ıslak imzalı taahhütname alınması çok önemli. Uzmanlara göre Yeni banka hesabı açtırmak isteyenlerin, ilgili bankalara müracaat etmesi mecburi olmalı ve hesap açılması esnasında "İşbu banka hesabının kullanılması sadece kişiye ait olup, başkaları tarafından kullanılması veya herhangi bir suçta kullanılması halinde sorumluluk şahsıma aittir" şeklinde ıslak imzalı bir yazı taahhüdü alındığında Dolandırıcılık suçları ve bunu organize eden çeteler büyük ölçüde darbe alacağı belirtiliyor. Zira, bu suçlarda kullanılan banka hesabı sahiplerinin büyük bir kısmı bu suçlara ve çetelere iştirak etmekte, bir kısım hesap sahipleri ise işsizlik, maddi sıkıntılar ve hayat tecrübeleri olmaması gibi sebeplerle kendilerine ait hesapları arkadaşları veya tanımadığı şahıslarla paylaşıyor.

"Para kazanmak için banka hesabını satan gençler 30 yıl ile yargılanıyor"

Bu hesaplar suçta kullanıldığı zaman da maddi ve manevi büyük mağduriyetlerle karşılaşan özellikle genç yaşta çok sayıda vatandaş yer alıyor. Karşılaştıkları suçların cezaları 3 ile 10 yıl arası hapis cezası olup her bir müşteki için ayrı ayrı suçlar oluşmakta. Dolayısıyla banka hesabını sadece 1 hafta arkadaşı zannettiği birisiyle paylaşan bir genç, kendisini Türkiye geneli 30’dan fazla soruşturma ve ağır ceza mahkemelerindeki dava dosyaları ile karşı karşıya bulabiliyor. Verilecek cezalar ise her bir suç için ayrı ayrı hesaplandığından toplamda 50 yıl hapis cezası bile olabilir. Bu acı durumlarla karşılaşılmaması için vatandaşların da son derece dikkatli ve özellikle banka hesaplarının başkalarıyla paylaşılmaması hususunda çok uyanık olmaları gerekiyor.

Yabancı uyruklular da mağdur oluyor

Özellikle İstanbul başta olmak üzere Şanlıurfa, Adana, Mersin gibi büyükşehirlerde ikamet eden dolandırıcı şebekelerinin açık hatları, savaştan kaçan ve Türkiye’ye sığınan Suriyeli vatandaşların adına bu kişilerin bilgisi dışında GSM şirketlerinden açtırdıkları da belirtiliyor. Bugüne kadar kullanılan onbinlerce suçta açık hat olarak tabir edilen Suriyeli ve yabancı uyruklu kişiler üzerine açılmış Türkiyede faaliyet gösteren operatörlere ait GSM hatlarının bu olaylarda kullanıldığına dikkat çekiliyor.

Cumhuriyet Savcıları ve Emniyet yetkilileri, her gün şikayet üzerine karşılaştıkları yüzlerce dolandırıcılık dosyasından adeta başını kaldıramıyor. Çete üyelerinin, “Adınız terör örgütüne karıştı, FETÖ’ye karıştı, dolandırıcılık olaylarına karıştı” gibi bahanelerle ağına düşürdüğü özellikle yaşlı vatandaşların nakit, döviz ya da ziynet eşyalarını elden ya da yine mobil bankacılık üzerinden açılmış başka kişilere ait hesaplarla kendilerine aktardıkları da ifade edildi.

Dolandırıcılık olaylarının önüne geçilebilmesi için iki önemli yasal düzenleme gerekiyor. Yetkililer, yabancı uyruklu kişiler veya Türk vatandaşları adına GSM operatörlerinden hat açılması konusunda bazı yasal düzenleme yapılmasını isterken, “Suriyeli yaşlı bir kadın adına haberi olmadan yüzlerce GSM hattı açılmış. Bu hayatın olağan akışına ters bir durum. Benzer konular yurtdışından Türkiye’ye gelen turistler üzerine açılan hatlarla da gerçekleştirilebiliyor. Hem mülteci hem de turist olarak Türkiye’ye gelen kişiler adına birden fazla hat açılmasının önüne geçilmeli. Ayrıca Türk vatandaşlarına da isimlerine yeni hat açıldığında daha detaylı şekilde bilgilendirme yapılması gerekiyor” dediler.

İddiaya göre, dolandırıcılığı meslek haline getiren çeteler, GSM şirketlerine ait alt bayiler açarak açık hatları buralardan kendileri için temin ediyorlar.

Yetkililer acilen GSM hatlarının açılmasında gerekli düzenlemelerin yapılarak, pasaport ve nüfus cüzdanlarında olduğu gibi parmak izi, biyometrik fotoğraf ve hat sahiplerinin bu telefon numaralarıyla ilgili her türlü müeyyideden mesul olduklarına dair ıslak imzalı, imza ve yazı örneklerinin alınması hususunun zaruriyet arz ettiğini belirtiyor.

Kimliğini kiraya veren gençler üzerine onlarca mobil banka hesabı açılıyor

Öte yandan; dolandırıcıların sosyal medya üzerinden, “hesap satın alınır, hesap kiralanır” başlığıyla ilan verip özellikle paraya ihtiyacı olan lise mezunu ya da üniversite öğrencilerinin adını kullanarak mobil hesaplar açması da dolandırıcıların ekmeğine yağ sürüyor.

Savcılık ve polis yetkilileri, mobil uygulamalar üzerinden çok sayıda hesap açılması işleminin de zorlaştırılması konusunda yasal düzenleme yapılmasını istiyor.

Şebeke elebaşlarının üniversite öğrencileri adına açılan banka hesaplarını 4-5 bin TL karşılığında satın alarak kullandığı ve dolandırıcılık paralarını bu hesaplar üzerinden başka yere aktardıkları kaydediliyor. Bu sebeple daha önce hiç suça karışmamış ve olaylardan hiç haberi olmayan onbinlerce gencin ve hat sahibinin şüpheli konumuna düştüğü, ağır ceza mahkemelerinde yargılandıkları vurgulanıyor.

Çete üyeleri, temin ettiği açık hat ve olaylardan haberi olmayan hesap sahibi üzerinden temin ettikleri milyonlarca lira para ile lüks hayat yaşarken, açık hat ve banka hesabı sahiplerinin büyük mağduriyet yaşadığı ve ceza aldığı ortaya çıkıyor. Birkaç basit düzenleme ile bu tür dolandırıcılık olaylarının engellenebileceği kaydedilirken, her zaman olduğu gibi hiç bir şeyden haberi olmayan masum kişilerin de şüpheli konumuna düştüğü vurgulanıyor.

“Terör örgütüne isminiz karıştı” diyerek dolandırıyorlar

Dolandırıcılık şebekesi üyelerinin özellikle parası olan yaşlı kişilere çalınan data bilgileri sayesinde ulaştığı kaydediliyor. Data bilgisinde, TC kimlik numarası, isim, soy isim, adres bilgileri ve cep telefonu numaralarının olduğu, özellikle yaşlı kişilere adınız “Terör örgütüne karıştı, senin temiz olduğunu biliyoruz. Gerçek şüphelileri yakalamak için operasyon yapacağız. Bize yardımcı ol. Evdeki altın, döviz ve paralardan parmak izi alacağız. Onları gelecek polis arkadaşlara teslim et veya bozdurup hesaba gönder” diyerek kandırdıkları ifade ediliyor.

Savcılık ve polis yetkilileri, bu tür durumlara karşı yaşlı vatandaşları ve aile bireylerini özellikle uyarırken, benzer durumlarda karşılaşılması halinde 112 Acil Yardım hattından destek alınabileceğine dikkat çekiyor.