Romanya'da artan ayı nüfusu

Avrupa'nın Rusya dışında en büyük boz ayı popülasyonuna ev sahipliği yapan Romanya'da yetkililerin bu yıl avlanabilecek ayı sayısını yüzde 50 artırarak 220'ye çıkarmasıyla çevreciler çobanlar ve çiftçilerle karşı karşıya geldi.

Bazı milletvekilleri ise daha ileri giderek avlanma kotasının iki katına çıkarılmasını istiyor. 

Bunun için baskı yapanlar, ayıları bir tehdit olarak görüyor ve sayılarının arttığını iddia ediyor; çevre bakanlığı ise nüfusun 8 bin olduğunu tahmin ediyor. Ancak uzmanlar, AB koruma yönetmeliği kapsamında yapılan sayımlarda modası geçmiş, hatalı yöntemlerin kullanıldığını belirtiyor.

Gezici ayıların birkaç kez sayılmasını engellemek için başvurulan DNA temelli sayım ise henüz tamamlanmış değil.

Tartışmalar sürerken genellikle turistler tarafından getirilen veya emniyetsiz çöp kutularına bırakılan yiyecekleri aramak için ormandan çıkan ayı sayısı ile birlikte saldırılar da artıyor.

Çevreciler, hayvanları öldürmek yerine insan-ayı çatışmasını daha iyi yönetmenin mümkün olduğunu savunuyor.

Ancak Karpat Dağları'nda yaşayan bazı yerliler AFP'ye, giderek daha fazla ayıyla karşılaştıkları için alarma geçtiklerini söyledi.

Resmi verilere göre 2016 ve 2021 yılları meydana gelen ayı saldırılarında 14 kişi hayatını kaybetti, 158 kişi yaralandı.

Saint Anne Gölü yolu yakınındaki meralarda 70 inek güden çoban Tibor Fekete, bu yıl ayıların üç ineğini öldürdükleri için ayıların vurulmasını istiyor.

Sürüyü korumak için altı köpeği beslemenin maliyetinden şikayetçi olan 40 yaşındaki Fekete, "Ayılar zarara yol açıyor ve hayatlarımızı tehlikeye atıyor" dedi.

Geçen ay da bir ayı Miercurea Ciuc'taki bir okul bahçesine girdi ve bir ağaca tırmandı.

Bir müdahale ekibi, okuldaki bin 700'den fazla öğrencinin güvenliğini sağladıklarını söyleyerek hayvanı kovalamak veya sakinleştirmek yerine öldürdü.

Üç kez çevre bakanı olan ve daha fazla itlafın savunucusu olan Miercurea Ciuc Belediye Başkanı Attila Korodi, ayıların sakinleştiriciyle vurulduklarında hâlâ saldırabildiğini söyledi. Korodi, "Peki biri yaralandığında sorumluluğu kim üstlenir?" ifadelerini kullandı.

AFP'ye verdiği demeçte, "Sanırım Avrupa, Romanya'yı yalnızca bir tür korunak olarak değil, her şeyin olduğu gibi kalması gereken bir müze olarak görüyor," diyen Korodi, "Ayılarla günlük yaşam hiç de romantik değil," ifadelerini kullandı.

Romanya'da 2016 yılından bu yana ayıların avlanması yasaklandı ve yalnızca "uzman teknik personelin" hayvanları vurmasına izin veriliyor.

Alternatif çözümler

Miercurea Ciuc'tan çok da uzak olmayan küçük turistik dağ kasabası Baile Tusnad, "akıllı bir topluluk" olmayı hedefliyor.

Baile Tusnad'da insanlar kapılarının önüne elektrikli çitler koyarak ayılarla yaşamayı öğrendi.

Biyolog Istvan Imecs "Ayıların bu bölgeden kaybolmayacağını anlamalıyız. Ancak ayı kendini güvende hissetmiyorsa yerleşim yerlerinde kalmaz," ifadelerini kullandı

Imecs ve WWF gibi koruma gruplarının tavsiyeleri üzerine kasaba, ayılara karşı dayanıklı çöp konteynırlarını test etmeye başladı, evlerin ve çöp kutularının çevresine 400 elektrikli çit kurdu.

Kasabada, 2021'de yapılan 50 şikayet 2022 ve 2023'te sıfıra düştü.