Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı Haberleri - Son Dakika Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı Haber Güncel Gelişmeler

Depremden etkilenen Hatay'ın tarihi eserleri gönüllü kadınların eliyle korumaya alınıyor

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Hatay'daki tescilli kültür varlıklarının enkazında yürütülen kurtarma çalışmalarında görevli kadınlar, zorlu ortamlarda bilimsel çalışmalara imza atıyor. Farklı üniversitelerin sanat tarihi bölümlerinden akademisyenler ve öğrencilerden oluşan 15 kadın, 6 Şubat'taki depremlerin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığınca değerli kültür varlıklarının kurtarılması için kurulan 37 kişilik Afet Bölgesi Kazı Başkanlığına gönüllü katıldı. Tarih boyunca çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan kentte, depremlerde yıkılan cami, kilise, çeşme ve hamam gibi tarihi yapılarda ellerine kimi zaman kazma kürek kimi zaman da fırça alan kadınlar, enkaz alanlarında çalışma yapıyor. Kadınlar, enkazdan çıkardıkları tarihi eserleri belgeliyor, tasnifledikten sonra envanterini çıkarıyor. Afet Bölgesi Kazı Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan, AA muhabirine, tarihi yapılardaki çalışmaların titizlikle sürdüğünü söyledi. Ekiplerin gönüllülük esasıyla çalışmalara katıldığını anlatan Arslan, şöyle devam etti: "Başta sanat tarihi bölümleri olmak üzere arkeoloji ve mimarlık ile restorasyon koruma onarım bölümleri gibi bölümlerden gönüllü olarak çalışmalarımıza katılmalarını talep ettik ve talepler geldiğinde gördük ki ekibimiz büyük oranda kadın öğrencilerimiz ve bilim insanlarından oluşmakta. Kadınlar her zamanki fedakarlığıyla, Antakya'da da enkazın içerisinde büyük bir özveriyle, canlarını bazen hiçe sayarak çalışıyor. Hatay'ı yeniden ayağa kaldırmak için en azından kültürel varlıkları yönünden bize düşeni tüm kadınlarla birlikte yapmayı hedefliyoruz." "Güvenlik önlemlerini alarak her bir yapıda farklı metot uyguluyoruz" Ekipteki kadınlardan Atatürk Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü doktora öğrencisi Ayşe Duran da yaklaşık 2,5 aydır Hatay'da görev aldığını ve enkaz arkeolojisi kapsamında çeşitli tarihi yapılarda çalışma gerçekleştirdiklerini anlattı. Bir kadın olarak ekibin parçası olmaktan ve tarihe şahitlik etmekten gurur duyduğunu ifade eden Duran, şöyle konuştu: "Kadın-erkek fark etmiyor, çalıştığımız alanlar son derece zor, standart kazılarda belirli metodolojiler vardır ama burada onların hiçbiri maalesef işlemiyor. Her bir yapı ölçeğinde, hocamız ayrı bir metodoloji belirliyor. Buna göre güvenlik önlemlerini alarak her bir yapıda farklı bir metot uyguluyoruz. Bu açıdan gerçekten zor ama elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. İlk ekipler burada insanları kurtarmaya çalıştı, biz de kültürel envanteri kurtararak gelecek nesillere aktarmaya çalışıyoruz." Akdeniz Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü yüksek lisans öğrencisi Aybüke Göktepe, Hatay'ı yeniden ayağa kaldırmak için gönüllü olarak ekibe katıldığını söyledi. Çalıştıkları ortamın kazı alanlarından çok farklı ve meşakkatli olduğunu dile getiren Göktepe, ekip arkadaşlarıyla moloz yığınlarında özveriyle çalıştıklarını kaydetti.

Hatay'ın tarihi yapıları enkazından 300'e yakın eser kurtarıldı

Hatay Kültür ve Turizm Bakanlığınca Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından değerli kültür varlıklarının kurtarılması için kurulan Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı ekiplerinin tescilli yapıların enkazında başlattığı çalışmalar sürüyor. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan başkanlığında, 9 üniversiteden 16 bilim insanı ve 21 öğrenci, cami, kilise, türbe, çeşme, hamam, mescit, kamu binası ve konutun da aralarında yer aldığı tarihi yapıların moloz yığınına dönüşen alanlarında titizlikle çalışıyor. Sanat tarihçileri, şimdiye kadar 21 kitabe, 13 ikona (dini içerikli resim), 185 dini kitap, 18 litürjik malzeme (ayinlerde sembolik anlamı olan eşya), yedişer el yazması mukaddes kitap ve süslemeli mimari parça, 6 seramik, ikişer kandil ve kapı tokmağı ile Osmanlı arması, haç, sikke ve ahşap kapı kanadının yer aldığı 300'e yakın nitelikli eseri enkazdan çıkarmayı başardı. Belgeleme, tasnif ve envanterleme işlemi yapılan eserler, geçici olarak oluşturulan kazı evi deposunda koruma altına alındı. Heyet, diğer tarihi yapıların enkazındaki eserleri kurtarmak için çalışmaya devam ediyor. "63 tescilli kültür varlığındaki çalışmalarımızı tamamladık" Afet Bölgesi Kazı Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan, AA muhabirine, Hatay'daki çok sayıda tarihi yapının depremler nedeniyle yıkıldığını anlattı. Tescilli kültür varlıklarındaki hasar durumuna ilişkin bilgi veren Arslan, "Yaklaşık 180 civarındaki tarihi yapıda maalesef hem tamamen enkaz haline gelmiş olanlar hem ağır hasar almış olanlar var. Bunların dışında orta hasarlı yapılar da bulunuyor. Hasar durumuna bakmaksızın tüm eserlerde çalışmamızı sürdürdük. Bugüne kadar 63 tescilli kültür varlığındaki çalışmalarımızı tamamladık. Nihayetinde 300'e yakın taşınabilir vaziyetteki kültür varlığı eserini enkazlardan çıkarmış olduk." diye konuştu. Arslan, tarihi yapıların enkazındaki tüm nitelikli malzemeleri kurtarmaya çalıştıklarını vurguladı. Hatay'ın eski günlerine kavuşması için ellerinden geleni yaptıklarını aktaran Arslan, şunları kaydetti: "Hedeflediğimiz ilk eserler arasında doğal olarak kitabeler var çünkü onlar hem bulundukları yapının nüfus cüzdanı hem de Hatay ve Antakya tarihi için önemli tarihi vesikalar. O yüzden her zaman ilk odak noktamız, yapıların giriş kapıları, taç kapıları, minareleri ve minberlerinde yer alan kitabeler oluyor. Bunun dışında sütun ve sütun başlıkları, ahşap kapılar, kapı kanatları ve tokmakları, litürjik malzeme ve kiliselerdeki ikonalar gibi her türlü eser bizim için kıymetli. Enkaz haline dönüşmüş kültür varlıklarımızdaki nitelikli malzemeleri teker teker çıkarıyoruz."

Antakya'da depremde yıkılan İhsaniye Camisi restore ediliyor

Hatay Osmanlı döneminde 16. yüzyılın sonlarına doğru inşa edilen ve önünde üç kemer gözlü son cemaat yeri bulunan tek kubbeli tarihi cami, 6 Şubat'taki Pazarcık ve Elbistan merkezli depremlerde tamamen yıkıldı. Avlusunun içinde mezarlar da bulunan caminin sütun, kitabe, mihrap ve minber süslemeleri de afetin etkisiyle enkaza dönüştü. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulan Afet Bölgesi Kazı Başkanlığına bağlı ekipler, tarihi yapının parçalarını enkazdan kurtarmaya çalışıyor. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan başkanlığında titizlikle yürütülen çalışmalarla caminin yeniden ayağa kaldırılması planlanıyor. "Sağlam değilse restore edilerek tekrar kullanılabilir hale getirilecek" Doç. Dr. Arslan, AA muhabirine, depremlerin İhsaniye Camisi'nde büyük hasara yol açtığını söyledi. Caminin kent için önemli tarihi yapılardan biri olduğunu vurgulayan Arslan, "İhsaniye Camisi'nin avlu taçkapısında, güney cephesinde ve son cemaat yerinde kitabeleri var. Burada Osmanlı özgününe ait sütunlar ve sütun başlıkları bulunuyor." dedi. Arslan, tescilli yapının enkazındaki değerli kültür varlıklarını kurtarmak için çaba gösterdiklerini dile getirdi. İhsaniye Camisi'nin eski günlerine dönebilmesi için ellerinden geleni yapacaklarını anlatan Arslan, şöyle konuştu: "Kitabeleri, sütun ve sütun başlıklarını, mermerden yapılmış oldukça süslemeli mihrap ve minberi maalesef parçalanmış durumda. Amacımız tarihi yapıları enkazdan sağlam olarak çıkarabilmek. Sağlam değilse parçalı halleriyle envanterlendirilecek, Kültür ve Turizm Bakanlığının ilgili birimleri tarafından restore edilerek tekrar kullanılabilir hale getirilecek."

Depremde yıkılan kiliseden çok sayıda ikona ve İncil çıkarıldı

Hatay Kültür ve Turizm Bakanlığınca 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından tescilli yapıların enkazındaki değerli kültür varlıklarının kurtarılması için kurulan Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı ekipleri, Hürriyet Caddesi'ndeki kilisede kurtarma çalışması başlattı. Mısır Bilad Al Şam hükümdarlığı zamanında 1833'te Mohammed Ali oğlu İbrahim Paşa'nın izniyle ilk önce ahşaptan yaptırılan, 1872 depreminde büyük hasar görerek yıkılan ve 6 Şubat'taki depremlerden aynı sonucu yine yaşayan kilisede titizlikle çalışan heyet, moloz yığınına dönüşen alanda 11 ikonaya (dini içerikli resim) ulaştı. Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan başkanlığındaki ekip, aralarında el yazmasının da olduğu çok sayıda İncil ve tarihi yapıya ait bazı litürjik malzemeleri (ayinlerde sembolik anlamı olan eşya ve objeler) de kilisenin enkazından çıkardı. Belgeleme, tasnif ve envanterleme işlemi yapılan eserler, geçici olarak oluşturulan kazı evi deposunda koruma altına alındı. "Kilise önemli bir tescil varlığımız" Afet Bölgesi Kazı Başkanı Muhammet Arslan, AA muhabirine, Antakya Rum Ortodoks Kilisesi'nin depremde büyük hasar alıp enkaz haline geldiğini söyledi. Kilisenin önemine değinen Arslan, "Kilise önemli bir tescil varlığımız. İçerisinde başta ikonalar olmak üzere çok sayıda litürjik eserler bulunmaktaydı. Ekip arkadaşlarımızla bu malzemeleri güvenli bir şekilde alandan çıkardık. Envanterleme çalışmasını yaptıktan sonra eserleri kilisenin vakıf temsilcilerine iade edeceğiz." dedi. Arslan, tarihi eserlerin molozların arasından kurtarılması sırasında titizlikle çalışıldığını vurguladı. Enkazdan çıkarılan eserlerin kilise için değerli olduğuna dikkati çeken Arslan, şunları kaydetti: "Çıkarılan ikonalar arasında önemli sahneler var. Hazreti Meryem'in göğe yükselişi, Kudüs'e giriş, Hazreti İsa'nın vaftiz edilişi, Pantokrator (Hazreti İsa'nın tasvir edildiği bir sahne) olmak üzere önemli sahnelere sahip ikonaları enkazdan kurtardık. Bunun yanı sıra kandiller, diğer litürjik malzemeler, başta el yazması İncil olmak üzere çok sayıda dini kitabı da enkazdan çıkardık. Bunlar bizim geçici olarak oluşturduğumuz kazı evi depomuzda gerekli temizlik ve belgeleme çalışmalarının ardından Hatay Arkeoloji Müzesi kanalıyla ilgililere yeniden teslim edilecek."

Deprem bölgesindeki kültür varlıkları için Kazı Başkanlığı

Ersoy, Hatay Arkeoloji Müzesi'nde düzenlenen "Hatay Kültürel Mirasını Koruma Bilimsel Danışma Kurulu Toplantısı"nın ardından yaptığı açıklamada, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası geçen hafta kentte tarihi ve kültürel yapılarla ilgili inceleme gerçekleştirdiklerini söyledi. Bakanlık olarak 11 ildeki kültür varlıklarının hasarlarının tespitiyle ilgili ilk andan itibaren hızlı bir çalışma başlattıklarını belirten Ersoy, şöyle devam etti: "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüze bağlı 502 kişilik ekibimiz tespit çalışmalarını yoğun şekilde sürdürüyor. Aynı zamanda Vakıflar Genel Müdürlüğümüze bağlı 38 ekip ve 77 kişiden oluşan ayrı bir ekibimiz de vakıf mallarıyla ilgili tespitlerde bulunmaya devam ediyorlar. Saha çalışmaları kapsamında mülkiyeti kamu ya da özel olmasına bakılmaksızın tüm tescilli kültür varlıklarının, diğer yapılardan ayrılmasını sağlayacak koruma levhaları takılmış olup ulaşabildiğimiz yerlere koruma bantları da çekilmeye devam ediyor." Ersoy, Hatay Kültürel Mirasını Koruma Bilimsel Danışma Kurulunun ilk toplantısını yaptıklarını ifade ederek "Aldığımız kararlar doğrultusunda yetkin oldukları konularda destek verecek üniversiteleri de davet edeceğiz. Her üniversite yetkin olduğu konularda eğer gönüllü olarak çalışmak istiyorlarsa onlara da çalışma ortamlarını yaratmak istiyoruz." diye konuştu. "Çok sayıda yapı hasar gördü, yıkıldı" Kurtarılabilecek kültür varlıkları üzerine çalışma yapılacağını dile getiren Bakan Ersoy, şunları aktardı: "Çok sayıda yapı hasar gördü, yıkıldı. Tescilli yapıların enkazı içinde kurtarılabilecek değerli kültür varlıklarımız var. İlk etapta hızlı şekilde Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı oluşturuyoruz. Bu başkanlık ve ekipleri, bu işte uzman olanlardan oluşacak. Yıkılmış olan tescilli varlıkların enkazlarının içinden kurtarılabilecek değerleri, kültür varlıklarımızı çıkarıp koruma altına alacağız. İlk yapmamız gereken bu. Daha sonrasında bazı noktalarda enkazlar yolları kapatıyor, enkazlar yollar açılacak şekilde kontrollü olarak geriye çekilecek. Bu enkazlar içerisinde daha sonra rekonstrüksiyon ve restorasyonda kullanabileceğimiz yapı malzemeleri var. Bunların da kurtarılması ve sağlıklı ortamlara çekilmesi gibi bir işlemimiz var. Bu işlemi de bu ekiplerle gerçekleştireceğiz." "Hatay'da ortak bir operasyon merkezi oluşturacağız" Bakan Ersoy, uygulanacak yol haritasının ve temel ilkelerin kurul toplantılarında belirleneceğini vurgulayarak "Aldığımız kararlar doğrultusunda, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Hatay'da ortak bir operasyon merkezi oluşturacağız. Bilimsel Danışma Kurulumuzun üyeleri de bu operasyon merkezinde toplanacaklar. Hızlı karar almamız ve hareket etmemiz açısından bunu da önemli görüyorum." değerlendirmesinde bulundu. "Bu bölgedeki yeni bir yol haritasını, hikayeyi beraberce yazacağız" Kazı yapılması gereken alanlarda da çalışmaların olacağını belirten Ersoy, şöyle konuştu: "Hatay, Antakya çok katmanlı bir arkeolojik potansiyele sahip. O yüzden de sadece tescilli yapıları değil, arkeolojik yapı ve bulgular da söz konusu. Biz, Bilimsel Danışma Kurulumuzla aslında bu bölgedeki yeni bir yol haritasını, hikayeyi beraberce yazacağız. Öncelikli kurtarılması gereken tescilli varlıkların kurtarılmasıyla ilgili çalışmaları yaparken, enkazdan doğru, tarihi, kültürel molozun çıkarılması bir yana tescilli yapıların hızlı şekilde restorasyonu ve rekonstrüksiyonu, aynı şekilde kazı yapılması gereken, yeni açılmış alanlarda kazı çalışmalarını başlatarak buranın yeniden bir hikayesini hep beraber yazacağız. Bunla ilgili gerekli istek, azim hepimizde var. Bizi en çok sevindiren uzman arkadaşlarımızın, hocalarımızın da çok istekli ve gönüllü olmaları. Hocalarımızın dışında da üniversitelerimiz yetkinlikleri doğrultusunda katkı vermek istiyorsa onlara kapımız açık. Onlara da gerekli çalışma ortamını hep beraber yaratacağız." Ersoy, sürecin şeffaf yürütüleceğini vurgulayarak toplantılardan sonra gerekli basın açıklamalarını, bilgilendirmeleri yapacaklarını belirtti. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Restorasyon Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeynep Gün Ünal, coğrafyada çok büyük bir afetin yaşandığını söyledi. Bölgede yürütülecek çalışmaların önemine işaret eden Ünal, şöyle konuştu: "Şu anda önemli olan, kaosa düzen getirecek hızlı müdahaleleri en az hata düzeyiyle yerine getirmek çünkü kültür varlıklarıyla ilgili her türlü çalışmada hatalar geri alınamayabiliyor. Şu anda burada oluşan kurulun birinci önceliği, elimizdeki kültür molozunun korunması, mevcut durumun tespit edilmesi ve travma sonrası yeniden yapılanma için kullanılabilecek her türlü bilimsel verinin ortak bir alanda toplanarak çalışılması. Çok büyük kaybımız var. Bu kayıplarımız kültür varlıkları, üç boyutlu kolektif hafıza. Burada yaşayan insanlar için çok önemli. Birinci önceliğimiz de bu hafızanın en kısa zamanda en doğru şekilde yerine getirilmeye çalışılması olacak." Kafkas Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammet Arslan da insanlar ve şehirler gibi kültür varlıklarının da depremzede olduğunu belirterek şunları kaydetti: "Bilim kurulumuzla Afet Bölgesi Kazı Başkanlığını kurma kararı aldık. Kazı başkanlığımız enkaz haline gelen binalarda özellikle kitabe, süslemeli taşlar gibi nitelikli eserlerin, mozaiklerin güvenli ve bilimsel bir şekilde toplanarak müzelerimizde koruma altına alınması amacıyla çalışmalar yapacak. Hatay merkezli olmak üzere afet yaşayan diğer illerimizdeki tescilli yapılarda da bu çalışmaları gerçekleştirmiş olacağız. Bölgede ikamet eden veya bölgedeki üniversitelerde öğrenim gören arkeoloji ve sanat tarihi bölümü öğrencilerine öncelik vermek üzere 2 günde çok hızlı bir şekilde sahaya inmeyi planlamaktayız."

#Afet Bölgesi Kazı Başkanlığı

Depremden etkilenen Hatay'ın tarihi eserleri gönüllü kadınların eliyle korumaya alınıyor

Hatay'ın tarihi yapıları enkazından 300'e yakın eser kurtarıldı

Antakya'da depremde yıkılan İhsaniye Camisi restore ediliyor

Depremde yıkılan kiliseden çok sayıda ikona ve İncil çıkarıldı

Deprem bölgesindeki kültür varlıkları için Kazı Başkanlığı