Ekonomi Haberleri - Son Dakika Ekonomi Haber Güncel Gelişmeler

Fraport TAV Antalya vergi rekortmeni oldu

Antalya Defterdarlığı, 2023 yılı vergi rekortmenlerini duyurdu. 2023 vergilendirme dönemine ait Yıllık Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi beyannameleri incelendikten sonra, Antalya ilinde en yüksek vergi beyan eden 100 mükellef listesi açıklandı. Antalya genelinde, 2023 yılı vergilendirme döneminde 205 bin 374 Gelir Vergisi mükellefi, 23 milyar 149 milyon 647 bin 474 TL tutarında matrah beyan etti. Bu beyan edilen tutar üzerinden 6 milyar 277 milyon 211 bin 856 TL gelir vergisi tahakkuk ettirildi. Önceki yıla göre beyan edilen matrahda yüzde 110, tahakkuk eden vergi toplamında ise yüzde 102 oranında bir artış gözlemlendi. Aynı dönemde, Antalya'da 48 bin 346 Kurumlar Vergisi mükellefi, 66 milyar 48 milyon 561 bin 477 TL matrah beyan etti. Bu tutar üzerinden 15 milyar 10 milyon 360 bin 607 TL kurumlar vergisi tahakkuk ettirildi. Önceki yıla kıyasla beyan edilen matrahda yüzde 56, tahakkuk eden vergi toplamında ise yüzde 73 oranında bir artış kaydedildi. İlhan Karayılan'dan teşekkür mesajı Antalya Defterdarı İlhan Karayılan, vergi mükelleflerine yönelik bir teşekkür mesajı yayımlayarak, "Ödedikleri vergilerle ülkemiz ekonomisinin gelişimine, kamu hizmetlerinin iyileştirilmesine ve toplumsal refahın artmasına katkıda bulunan en çok gelir vergisi beyanında bulunan mükelleflerimiz başta olmak üzere, vergilerini zamanında ve eksiksiz beyan eden tüm mükelleflerimize teşekkür eder, işlerinde başarılar dileriz" dedi. Vergi rekortmenleri Gelir vergisi rekortmenleri arasında, en yüksek vergi ödeyen mükellef Kerim Kalafatoğlu, 30 milyon 593 bin 81 TL ile birinci sırada yer alırken, Ali Serhat Tüzün 15 milyon 122 bin 708 TL ile ikinci, Mehmet Kürşat Başkırt ise 14 milyon 741 bin 208 TL ile üçüncü oldu. Kurumlar vergisi rekortmenleri arasında ise Fraport TAV Antalya Terminal İşletmeciliği Anonim Şirketi, 1 milyar 615 milyon 787 bin 143 TL ödeyerek ilk sıraya yerleşti. Polen Turizm Yatırımları Anonim Şirketi ise 205 milyon 342 bin 542 TL ile ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sıradaki şirket, adının açıklanmaması talebinde bulundu.

Otel doluluklarında Türkiye yükseldi

Dolulukların yaz döneminde aylık bazda gerileme kaydettiğini belirten Eresin, “Yıllık bazda ise Türkiye genelinde 2023’ün yüzde 5 üzerindeyiz. İstanbul’da ise aynı düzeydeyiz. İşler elbette beklediğimiz düzeyde değil. Fiyatlarımızda Euro bazında yüzde 15 civarında gerileme söz konusu. Ancak ‘diplerdeyiz’ şeklinde yaklaşımları da çok doğru bulmuyoruz. Turizmin en büyük yatırımcıları olarak, maliyet artışları ve kurlar bizi zorluyor” dedi. Konaklama sektörünün Ocak-Ağustos 2024 dönemini kapsayan ilk 8 aylık dönemdeki dolululuk performansı belli oldu. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, 8 aylık dönemde Türkiye genelinde otel doluluklarının yüzde 61, İstanbul’da ise yüzde 64 olarak gerçekleştiğini açıkladı. Ocak-Ağustos 2023’te Türkiye genelinde otel dolulukları yüzde 58, İstanbul’da yüzde 64 olmuştu. Fiyatlardaki düşüş önemli Konaklama sektörünün ilk 8 aylık sonuçlarını değerlendiren TÜROB Başkanı Eresin, “Türkiye’ye yabancı ülkelerden gelişlerde herhangi bir sorun görünmüyor, düşüş yok, aksine yükselme var. Otel doluluklarında ve fiyatlarda ise özellikle yüksek sezon olarak adlandırdığımız yaz döneminde düşüş söz konusu. Yıllık bazda 8 aylık dönem itibariyle doluluklarda 2023’ün yüzde 5 üzerindeyiz. İstanbul’da ise 2023 ile aynı orandayız. İşler elbette beklediğimiz düzeyde değil. Fiyatlarımızda Euro bazında yüzde 15 civarında gerileme söz konusu. Ancak ‘diplerdeyiz’ şeklinde yaklaşımları da çok doğru bulmuyoruz” dedi. Yüksek sezondaki gerilemenin çeşitli nedenleri olduğunu dile getiren Eresin, şunları söyledi: “Savaşların konuşulduğu bir ortamda turizm hareketliliğinden bahsetmek çok zor. Ukrayna-Rusya ile İsrail-Filistin savaşının bir an önce sonlanması ve barışla sonlanmasını diliyoruz. Dünyadaki savaşların sona ermesi turizm hareketlerini ve bizim doluluklarımızı olumlu yönde etkileyecektir. Dolayısıyla en büyük beklentimiz dünyada barışın sağlanması. Öte yandan UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası ve Paris Olimpiyat Oyunları kaynaklı olarak, sadece Türkiye değil, dünya genelinde rezervasyon akışında bir yavaşlama olduğunu da biliyoruz. Tabii ki bu nedenler, yaz döneminde, tüm dünyayı olduğu gibi bizi de olumsuz etkiledi.” Turizmin en güçlü yatırımcısı otelciler Konaklama sektöründe yatırımların devam ettiğine işaret eden Eresin, şu ifadeleri kullandı: “Konaklama olarak, turizm sektörünün en önemli yatırım ayağını temsil ediyoruz. Yatırımlar pandemi döneminde bile kesintiye uğramadı. Yerli ve yabancı yatırımcılar ülkenin turizm potansiyeline inanıyor. Sürekli kötümser söylemlerle sektörü demoralize etmek ve yabancı rakiplerimize avantaj sağlamak bize dogru gelmiyor açıkcası. Türk turizmi yıllar öncesinden her türlü zorluğu test ederek bugünlere geldi. Her sektörde iniş ve çıkışlar olması normaldir. Sıkıntılar halının altına süpürülmemeli elbette, ama geçici bazı sıkıntıların kalıcıymış gibi dile getirilmesinin, çok karamsar yaklaşımların hem içeride hem dışarıda sektöre zarar verdiğini düşünüyoruz. Çok sayıda otelin konkordato ilan ettiği ve iflas ettiği yönündeki söylentilerin de teyid edilmemiş verilerle ortaya atılmış, tamamen hayal mahsulü ve spekülatif amaçlı olduğunu düşünüyoruz zira bize ulaşan bu konuya dair hiçbir bilgi yok.” Maliyet artışı ve kur zorluyor “Hizmet ihracatcısı olarak, döviz cinsi kazancımız var ve döviz kurunun çok uzun zamandır sabit kalması, TL cinsinden artan maliyetlerin önüne geçilememesi büyük bir sorun olarak karşımıza çıkıyor” diyen Eresin, “Maalesef otellerin maliyetleri artarken kazançları artmıyor ve önceden imzalanmış sözleşmeler nedeniyle eski fiyatların kullanımına devam ediliyor. Düşen oda fiyatlarının nedenlerini anlattım, ama fiyatlar düşmese de bugün döviz cinsinden verilen fiyatların geçen yıl ile aynı TL rakamlar olduğu gayet net izleniyor” diye konuştu. 90 milyar dolarlık sektör Eresin, şu görüşleri dile getirdi: “Sektör olarak yıllık belirlediğimiz hedefimizi yakalamaya odaklandık. Bu hedefe ulaşmak ve turizm sektörünün sürdürülebilirliğini sağlamak üzere başta Kültür ve Turizm Bakanlığımız olmak üzere kamu ve özel sektörden tüm paydaşlarımızla uyum içerisinde, sektörün sorunlarına kalıcı çözümler bulmak üzere çalışmalarımızı durmaksızın sürdürüyoruz. Her yıl hedefimiz, bir önceki yılı geçebilmek. Bu yıl, Kültür ve Turizm Bakanlığımızla aynı doğrultuda 60 milyar dolar turizm geliri, 60 milyon ziyaretçi sayısına ulaşmak öncelikli hedefimiz. Turizm sektörünün hedeflerine ulaşarak cari açığın kapatılmasına, ülke ekonomisi, istihdamı ve kalkınmasına güçlü desteğini vermeye devam edeceğine inanıyoruz. Bir defa daha altını çizmek isterim ki, Türk turizmi toplam 2 milyon turist sayısından 50 milyona, 85 bin yatak kapasitesinden 1.5 milyon yatak kapasitesine ulaştı. Konaklama sektöründe yatırımların günümüzde toplam maliyeti yaklaşık 90 milyar dolara, istihdamdaki kişi sayısı da tarihi rekora ulaşarak yaklaşık 1.5 milyona çıktı. Turizmde her üç çalışandan biri konaklamada istihdam ediliyor. İşletme başına 8.36 çalışan ile diğer sektörlere göre turizmin açık ara önde olmasının yanında ülke genelindeki toplam istihdamın yüzde 9’una ulaşılmıştır. Direkt olarak 54 sektörü etkileyen turizm bu özelliğiyle, ülkemizdeki her haneden en az bir kişiye doğrudan gelir yaratmaktadır. Turizm sektörümüz yılda yaklaşık 30 milyar doların üzerinde yaptığı satın almanın yüzde 95’ini Türkiye’den yapan, ekonominin lokomotif sektörleri arasındadır. Turizm vekonaklama ile ilgili yorumlar ve çalışmalar yapılırken tüm bu verilerin de göz ardı edilmemesi önemlidir.”

Turizm Sektöründe Yeni Nesil Yönetici Hareketi Başlıyor

Turizm sektöründe faaliyet gösteren yöneticileri, profesyonelleri ve akademisyenleri bir araya getiren Profesyonel Turizm Yöneticileri Platformu’nun geleneksel kahvaltı etkinliği yeni bir sinerji yarattı. Antalya Lara’da gerçekleştirilen geniş katılımlı etkinlikte, platform üyeleri turizm sektörüne genç yöneticilerin kazandırılması ve çağın gereksinimlerine uygun yönetim anlayışının geliştirilmesi amacıyla eğitim akademisi kurma kararı aldı. Türk turizmin duayenleri genç yöneticilerle buluştu Profesyonel Turizm Yöneticileri Platformu Kurucusu Güngör Gürel’in ev sahipliğinde Fener Restaurant’ta gerçekleştirilen geleneksel kahvaltı etkinliğine sektörün duayen isimleri Kaya Gürlersan, Hakkı Ülkü, Vedat Yalçın ve Şefik Kertez onur konuğu olarak katıldı. Turizm sektöründeki bilgi paylaşımını artırmak, sektördeki güncel gelişmeleri ve sorunları tartışmak, iş birliği olanakları yaratmak ve sektörün genel anlamda profesyonelleşmesine katkıda bulunmak amacıyla faaliyetlerini yürüten Profesyonel Turizm Yöneticileri Platformu ailesi, 2024 yılı turizm sezonunun değerlendirmesini yaptı, 2025 yılına ilişkin beklentileri istişare etti. Buluşmada, birçok ülkeye vizesiz seyahat imkânı sağlayan yeşil pasaport uygulamasından yararlanacak meslek grupları arasında turizmcilerin de yer almasına yönelik taleplerin TBMM Başkanlığı’na iletilmesi görüşü benimsendi. Etkinliğin onur konuğu Kaya Gürlersan, Hakkı Ülkü, Vedat Yalçın ve Şefik Kertez, yaptıkları konuşmalarda sektördeki tecrübelerine ve geleceğe yönelik öngörülerine dayanarak çeşitli tavsiyelerde bulundu. “Amacımız en az 5 tane harika yönetici yetiştirmek” Birlikte düşünme ve çözüm üretme anlayışıyla ortak akılda buluşan Profesyonel Turizm Yöneticileri Platformu üyeleri, sektöre genç yöneticilerin kazandırılması ve çağın gereksinimlerine uygun yönetim anlayışının geliştirilmesi amacıyla eğitim akademisi kurma kararı aldı. Profesyonel Turizm Yöneticileri Platformu Kurucusu Güngör Gürel, akademi projesi ile eğitim ve mentörlük programlarını hayata geçireceklerini belirtti. Proje kapsamındaki workshop uygulamaları ve panellerde liderlik, stratejik yönetim, operasyonel verimlilik ve yenilikçilik konularına odaklanacaklarını kaydeden Güngör Gürel, “Turizm sektörümüzde kalifiye personel sorunu değil kalifiye yönetici sorunu vardır. İşte kuracağımız akademi ile gerçekleştireceğimiz workshop uygulamaları ve paneller ile bir nebze de olsa bu sorunu çözmek istiyoruz. Amacımız, Profesyonel Turizm Yöneticileri Platformu üyelerinin dayanışmasıyla en az 5 tane harika yönetici yetiştirmektir. Bu çerçevede otel işletmecilerimizin proje sponsorluğu desteklerini bekliyoruz” dedi.

Türkiye, Spor Turizminde Global Liderliği Hedefliyor

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Spor Turizmi İhtisas Komitesi Başkanlığı görevini üstlenen Hey Travel Yönetim Kurulu Barış Meletlioğlu, Türkiye’nin spor turizmiyle dünyanın dört bir yanından ziyaretçi çektiğini, stratejik yatırımlarla altyapısını yıldan yıla güçlendirdiğini belirtti. Turizm destinasyonlarının tanıtımı ile seyahat ve konaklama sektörünün gelişimiyle ilgili en güncel haberleri 10 dilde yayımlayan Tourism Journal haber sitesine özel röportaj veren Barış Meletlioğlu, Türkiye’nin global spor organizasyonlarının merkezi olma hedefiyle tempolu adımlarla ilerlediğini vurguladı. -Türkiye'de spor turizmi sektörü son yıllarda nasıl bir gelişim gösteriyor? Ülkemizde yeni spor tesisleri ve altyapı yatırımları spor turizminin gelişimini hızlandırdı. Özellikle futbol stadyumları, spor salonları, golf sahaları, kayak merkezleri ve su sporları tesisleri gibi yatırımlar öne çıkıyor. Uluslararası spor etkinliklerini çekeme konusunda aktif bir strateji izleyen Türkiye, 2023’te İstanbul, UEFA Şampiyonlar Ligi Finali'ne ev sahipliği yaptı. Ayrıca, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde uluslararası ralli, atletizm, yüzme, güreş ve basketbol turnuvaları düzenlendi. Türkiye’nin çeşitli bölgeleri, spor turizmi için popüler destinasyonlar haline geliyor. Antalya, golf turizmi açısından önemli bir haline geldi. Erzurum, Kayseri gibi şehirler kışın kış sporları yazın futbol kampları için tercih ediliyor. Bodrum ve Marmaris gibi sahil şehirlerimiz, su sporları ve yat turizmi açısından öne çıkıyor. Bu gelişimde birçok spor kampı ve eğitim merkezinin ülkemize kazandırılması da elbette çok değerli. Özellikle futbol ve basketbol takımları, hazırlık dönemlerini Türkiye’de geçiriyor ve bu durum spor turizmini destekliyor. Türkiye’nin sporcular için kaliteli kamp ve antrenman imkanları sunduğunu vurgulamak isterim. Ülkemizde spor turizmi ile paralel olarak sağlık ve wellness turizmi de gelişim gösteriyor. Kaplıcalar, SPA merkezleri ve sağlık merkezleriyle bu segmentte öne çıkıyoruz. Bu tesisler, sporcuların iyileşme süreçlerine destek sağlıyor ve spor turizminin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Türkiye’nin spor turizminde potansiyelini global ölçekte tanıtma konusunda sosyal medya ve dijital platformları aktif kullanıyoruz. Spor etkinliklerinin ve tesislerinin tanıtımı, uluslararası turistlerin ilgisini çekiyor. Uluslararası alanda rekabetçi bir konumu gelen Türkiye’nin bu hamlelerle spor turizmi pazarından daha fazla pay alacağına ve dikkat çekici fırsatlar elde edeceğine inanıyorum. -Özellikle hangi spor dalları Türkiye'de spor turizminin büyümesine öncülük ediyor? Futbol, golf, tenis, kayak gibi branşlar arasında en fazla ilgi çekenler hangileri? Türkiye’de spor turizminin büyümesine öncülük eden spor dalları, ülkenin coğrafi ve iklimsel avantajları, tesis yatırımları ve uluslararası etkinliklerle ilişkili olarak çeşitleniyor. Futbol, Türkiye’de spor turizminin önemli bir parçası konumunda bulunuyor. Hem yerli hem de dünyaca ünlü futbol kulüplerinin kamp yaptığı bir merkez haline geldiğimizi ifade etmekten büyük mutluluk duyuyorum. Özellikle Antalya, Belek bölgesi, futbol takımları için popüler bir kamp yeri olarak öne çıkıyor. Golf sporunda ise Antalya bölgesinde büyük gelişim görüyoruz. Belek'teki golf sahaları, uluslararası golf turnuvalarına ev sahipliği yapıyor. Yüksek kaliteli golf tesisleri ve tatil köyleri, golf severler için cazip bir seçenekler sunuyor. Kış sporları açısından Erzurum ve Kayseri önemli destinasyonlar arasında bulunuyor. Palandöken ve Erciyes kayak merkezleri kış sporları meraklıları için popülerliğini yıldan yıla artırıyor. Türkiye’nin uzun kıyı şeridi ve temiz denizleri, su sporları için elverişli bir ortam sunuyor. Bodrum, Marmaris, Fethiye gibi bölgelerde yelken, dalış, rüzgar sörfü ve diğer su sporları aktiviteleri yapılıyor. Bu bölgelerde düzenlenen uluslararası su sporları etkinlikleri, Türkiye’nin su sporları turizmini destekliyor. Aydın’ın Didim ve çevresindeki bölgeleri, rüzgar sörfü için uygun rüzgar koşulları ve güzel plajlarla biliniyor. Fethiye, su altı dünyasını keşfetmek isteyen dalgıçlar için popüler bir pozisyonda bulunuyor. Akvaryum Koyu ve diğer dalış noktaları bu alanda öne çıkıyor. Teniste ise özellikle Antalya ve Bodrum bölgeleri popüler. Yüksek kaliteli tenis kortları ve tesisleri, tenis oyuncuları ve severler için cazip hale gelmiş durumda. Türkiye, fitness ve wellness turizmi için de popüler bir destinasyon. Özellikle Antalya ve çevresindeki tatil köyleri, spor ve wellness programları sunuyor. Dağcılık ve mecare sporlarında Kaçkar Dağları, Ağrı Dağı gibi bölgeler, dağcılar ve doğa sporları meraklıları için popüler durumdadır. Karadeniz Bölgesi’nin nemli ve serin iklimi, dağcılık ve doğa sporları için uygun ortam sağlıyor. Ülkemiz, uluslararası atletizm yarışmaları ve etkinliklerine ev sahipliği yapıyor. Özellikle İstanbul ve diğer büyük şehirlerde düzenlenen maratonlar, dünyanın dört bir yanından sporcuları ve izleyicileri çekiyor. -Ekonomik katkılar ve ciro konusunu ele aldığınızda Türkiye’de spor turizminin yıllık ekonomik büyüklüğü ve katkısı nedir? 2023 yılı verileriyle spor turizminin toplam turizm gelirlerindeki payı nedir? Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Türkiye’nin toplam turizm geliri yaklaşık 49,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Genel olarak, spor turizminin Türkiye’nin toplam turizm gelirleri içinde yüzde 5 ile yüzde 10 arasında bir paya sahip olduğu tahmin ediliyor. Bu oranlar spor etkinliklerinin, spor tesislerinin, spor kamplarının ve diğer ilgili aktivitelerin sağladığı doğrudan gelirlerini kapsıyor. 2023 yılı itibarıyla spor turizmi sektörünün, tahmini olarak yıllık 2-5 milyar dolar arasında bir ciroya sahip olduğunu öngörüyoruz. Bu rakam, spor etkinliklerinin düzenlenmesi, sporcuların ve turistlerin konaklama, yeme-içme, ulaşım ve diğer harcamaları dikkate alınarak hesaplanmıştır. -Spor turizmi cirolarında hangi spor etkinlikleri ve organizasyonlar en fazla katkıyı sağlıyor? Örneğin, uluslararası spor etkinlikleri ve kamplar ne kadar gelir getiriyor? Spor turizmi cirolarında önemli katkıyı sağlayan spor etkinlikleri ve organizasyonlar, genellikle büyük ölçekli uluslararası yarışmalar, turnuvalar ve kamplardır. Örneğin, 2023 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali'ne ev sahipliği yapan İstanbul, konaklama, ulaşım, yemek ve diğer harcamalarla birlikte önemli bir rakama ulaştı. : Türk futbol kulüplerinin Avrupa kupalarında oynadığı maçlar ve uluslararası dostluk maçları da spor turizminin cirosunu artırıyor. Golf turnuvaları da yüksek harcama gücüne sahip oyuncuları ve meraklıları ülkemize çekiyor. Golf turizminin yıllık ekonomik katkısı, turnuva başına milyonlarca bulabiliyor. Kayak merkezlerinde düzenlenen uluslararası kayak şampiyonaları ve kış sporları festivalleri talebi artıyor, yerel ekonomiye önemli katkılar sağlıyor. -Spor turizminin doğrudan ve dolaylı istihdam üzerindeki etkisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu sektörde çalışan kişi sayısındaki artış nasıl bir trend izliyor? Spor turizmi sektörü doğrudan birkaç farklı alanda istihdam sağlıyor. Futbol stadyumları, golf sahaları, kayak merkezleri gibi spor tesislerinde çeşitli pozisyonlarda çok sayıda personel bulunuyor. Bu personel, tesis yönetimi, güvenlik, temizlik, bakım ve diğer operasyonel görevlerde çalışıyor. Spor etkinliklerini düzenleyen organizasyonlar, etkinlik planlama, bilet satışı, medya ve iletişim, sponsorluk anlaşmaları gibi alanlarda da çalışan profesyoneller bulunuyor. Spor turistlerinin konakladığı otellerde, resepsiyonist, temizlik personeli, mutfak çalışanları, garsonlar ve yönetim kadrosu gibi birçok pozisyonda istihdam sağlanıyor. Spor turistlerinin yemek ihtiyaçlarını karşılayan restoranlar, kafeler ve diğer yeme-içme yerlerinde çalışan garsonlar, şefler, aşçılar ve yöneticiler bu sektördeki doğrudan istihdamı temsil ediyor. Spor turistlerinin şehir içi ve şehirler arası ulaşım ihtiyaçlarını karşılaya n otobüs, taksi, minibüs şoförleri ve ulaşım koordinatörleri bu alanda çalışıyor. Spor tesisleri inşası, altyapı gelişimi, mağazalar ve pazar yerleri, el sanatları ve hediyelik eşyalar, spor yayıncılığı, spor eğitimleri ve seminerler dolaylı istihdam alanlarını oluşturuyor. -Gelecek hedefleri ve stratejiler özelinde Türkiye’nin spor turizminde yakın-orta- uzun vadede hedefleri nelerdir? Özellikle hangi spor etkinliklerini çekmeyi planlıyorsunuz? Türkiye’nin spor turizminde yakın, orta ve uzun vadede belirlediği hedefler ve stratejiler, ülkenin spor altyapısını güçlendirmek, uluslararası etkinlikleri çekmek ve genel turizm sektörü ile entegre bir şekilde büyümek üzerine odaklanıyor. Yakın, orta ve uzun vadedeki hedefleri değerlendirmeden önce halihazırda ne durumdayız? Ülkemizde spor turizmii geliştirmek amacıyla son yıllarda birçok önemli altyapı yatırımı ve özel sektör projeleri gerçekleştirildi. Bu yatırımlar, spor tesislerinin modernizasyonundan yeni spor komplekslerinin inşasına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Türkiye’deki son altyapı yatırımları ve öne çıkan özel sektör projeleri ele aldığımızda, İstanbul’daki Atatürk Olimpiyat Stadyumu ve Başakşehir Fatih Terim Stadyumu dikkat çekici. Kayseri’de Kadir Has Stadyumu, Samsun’da Yeni 19 Mayıs Stadyumu’nda modernizasyon ve yenileme çalışmaları yapıldı. Adana’ya yeni bir stadyum kazandırıldı. İstanbul’da çeşitli spor branşları için entegre spor komplekslerinin inşası devam ediyor. Antalya’da Regnum Carya Golf & Resort Hotel futbol takımlarının kamp yapabileceği yüksek kaliteli antrenman tesislerini hizmete açtı. Yine Antalya’daki Papillon Ayscha Resort Hotel uluslararası futbol takımları için antrenman alanları ve konaklama imkânları sunuyor. The Marmara Antalya geniş bir spor kompleksi sunarak, çeşitli spor dallarında antrenman yapma imkânı sağlıyor. Özel sektör yatırımlarında Montgomerie Maxx Royal (Antalya), uluslararası golf turnuvaları için yüksek kaliteli golf sahaları ve lüks konaklama seçenekleri sunuyor. Geniş bir golf ve spor kompeksine sahip olan Cornelia Diamond (Antalya), uluslararası golf etkinlikleri için ideal bir ortam sağlıyor. 2024-2026 döneminde Türkiye, UEFA ve FIFA tarafından organize edilen uluslararası turnuvaları çekmeyi hedefliyor. Özellikle, UEFA Avrupa Ligi ve UEFA Şampiyonlar Ligi finalleri gibi büyük futbol etkinliklerinin düzenlenmesi, ülkemizin spor turizmi profilini artıracaktır. Spor tesislerinin modernize edilmesi ve yeni tesislerin inşa edilmesi kapsamında özellikle golf, tenis ve kış sporları için yeni tesislerin açılması planlanıyor. Futbol ve basketbolda yerli ve yabancı spor kulüplerinin kamp yapabileceği tesislerin artırılması ve bu kampların daha cazip hale getirilmesi hedefleniyor. Sosyal medya ve dijital platformlarda Türkiye’nin spor turizmi potansiyelini daha etkili bir şekilde tanıtımı ve uluslararası spor turistlerinin ilgisinin artırılması amaçlanıyor. 2026-2030 yıllarını kapsayan orta vadeli hedeflerde ise Erzurum ve Kayseri gibi bölgelerin kış sporları merkezi olarak daha fazla tanıtılması ve geliştirilmesi planlanıyor. Büyük ölçekli spor altyapı projelerinin, örneğin yeni stadyumlar, modern kayak merkezleri ve genişletilmiş golf alanlarının tamamlanması hedefleniyor. Dünya Atletizm Şampiyonası, Dünya Yüzme Şampiyonası gibi büyük organizasyonların Türkiye'de düzenlenmesi planlanıyor. 2030 ve sonrasını kapsayan uzun vadeli hedeflerde ise ülkemizin spor turizmi konusunda global bir lider olması hedefleniyor. Sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda çevre dostu spor tesislerinin inşa edilmesi ve enerji verimliliği sağlayan uygulamaların teşvik edilmesi planlanıyor. Türkiye’nin spor bilimleri ve araştırma alanında öne çıkmasını sağlamak amacıyla, uluslararası düzeyde spor eğitim ve araştırma merkezlerinin kurulması hedefleniyor. Uluslararası spor federasyonları ve organizasyonları ile ikili anlaşmalar yaparak büyük ölçekli etkinliklerin Türkiye'de düzenlenmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yürütülüyor. -Türkiye, spor turizminde global pazarda nasıl bir konum elde etmeyi hedefliyor? Hedef pazarlarınız ve stratejik adımlarınız neler? Türkiye olarak büyük ölçekli spor etkinliklerinin ve turnuvalarının düzenlendiği uluslararası spor merkezlerinden biri olmayı hedefliyoruz. Golf, tenis, kış sporları, maraton ve su sporları gibi çeşitli spor branşlarında öne çıkmak ve bu branşlarda global düzeyde önemli organizasyonlara ev sahipliği yapmak istiyoruz. Çevre dostu, modern spor tesisleri ve altyapıları ile spor turizmi pazarında sürdürülebilir ve yenilikçi bir lider konumuna gelmeyi hedefliyoruz. Spor turizminde hedef pazarlarımızı değerlendirdiğimizde Almanya, İngiltere ve Fransa bizim için çok önemli. Bu ülkelerden gelen turistler, spor etkinlikleri ve tatil fırsatları açısından Türkiye’yi tercih ediyor. Yüksek harcama gücüne sahip spor turistlerine sahip Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri için ülkemiz cazip bir destinasyon. Kuzey Amerika ülkeleri olan ABD ve Kanada’yı özellikle büyük spor organizasyonları için hedefliyoruz. Bu pazarlarda yüksek gelirli turistlerin ve sporcuların ilgisini çekebiliriz. Asya-Pasifik bölgesindeki ülkeler, artan spor turizmi ilgisi ve büyüyen ekonomik güçleri ile hedef pazarlarımız arasında yer alıyor. Çin, Japonya ve Hindistan radarımızda bulunuyor.

Konutder Başkanı: “Konut satışları 2 aydır artış eğiliminde.”

Bugün TÜİK Ağustos 2024 Konut Satış İstatistiklerini, TCMB’da Konut Fiyat Endeksi’ni açıkladı. Ortaya çıkan verileri değerlendiren Konutder Başkanı Ramadan Kumova, “Konutta, Temmuz’da yıllık bazda artış olmuştu, yılsonu tahminlerini yapabilmek için Ağustos verisini bekliyorduk. Ağustos’taki %9,9’luk yükseliş yılsonu tahminlerimizi daha olumlu yorumlamak açısından yol gösterici oldu” dedi. Ramadan Kumova’nın bugün her iki kurumun ortaya koyduğu verilere ilişkin genel değerlendirmeleri şöyle: “İlk 8 aylık toplam satışlar %1,1 artmış durumda. Yılın ilk aylarında veriler olumsuz gelmiş olmasına rağmen daha sonra satışlarda toparlama trendi başladı. Bu trend devam ederse yıl sonunda 2023’e göre daha yüksek bir satış ile kapatacağız. Öte yandan, enflasyon ile kıyaslandığında reel anlamda konut fiyatları sene başından bu yana gerileme içerisinde. TCMB’nin açıkladığı Konut Fiyat Endeksi’nin Ağustos verilerinde de bunu çok net görüyoruz. Konut fiyatları Ağustos’ta yıllık bazda; nominal %34,3 artarken, reel olarak ,6 azaldı. Aynı dönemde konut maliyet artışı (Temmuz 2023- Temmuz 2024) ise nominal %46 olarak gerçekleşti. Son bir yılda İstanbul’u incelediğimiz de ise rakamlar daha çarpıcı sonuçları göstermektedir. İTO’nun Temmuz ayı raporunda İstanbul’da inşaat malzemeleri maliyet artışı 9 olarak gerçekleşmiştir. İstanbul için aynı dönemde TCMB verisine göre konut fiyat artışı sadece %26 olarak raporlanmıştır. Konut fiyatlarındaki reel düşüş yatırım fırsatı doğurmaktadır Kredili satışların toplam satıştaki payının ’a düşmesine rağmen satışların artma trendine girmesinin ardında, maliyet eksenli fiyat artışlarının kaçınılmaz olduğunu gören konut alıcısının bugünkü fiyatlamaları bir fırsat olarak değerlendirmesi yatmaktadır. Aslında ülkemizdeki konut ihtiyacını göz önüne aldığımızda 1. Elde 700 bin konut satılması gerekiyor ancak şu anki kredi ortamından kaynaklı olarak satışlar bunun çok altında 380 binler seviyesine kadar gerilemiş durumda. Üreticiler maliyetleri üstlenerek satışlarına devam etmeye çalışmaktadır, fakat orta vadede bu durum sürdürülebilir değildir. Üreticilerin üstlendiği bu maliyetlerin farkında olan konut alıcısı konut yatırımını daha fazla ertelemeden alım yönünde bir davranış eğilimine girmiş durumdadır. Şu an çok yüksek oranda olan konut kredisi faizinin yakın-orta vadede düşmesiyle birlikte konuta olan talep hızla artacaktır. Kasım 2024 gibi konut kredilerinde bir düşüş öngörüyoruz. İpotekli konut satışlarında tablonun tersine dönmesiyle beraber satışlar artarak konut sektöründe 2025 yılında bir toparlanma sürecine gireceğimizi düşünüyorum. Yabancıya satış düşüyor Bugün açıklanan konut satış istatistiklerinde yabancılara yapılan konut satışlarının Ağustos ayında; bir önceki yılın aynı ayına göre %26,2 azalarak 2 bin 257 olduğunu görüyoruz. 2 yıldır yaşanan ciddi kayıp devam ediyor. Türkiye’de yabancıya satışta ilk 8 aya baktığımızda önceki yılın ilk 8 ayına göre %40 azalma olduğunu görüyoruz. Türkiye’ye gelen yabancı gayrimenkul yatırımlarının 2024 sonu toplamının 2,5 milyar doların altına gerileyeceğini öngörüyoruz. Bu düşüş Türkiye ekonomisine yıllık bazda 4 milyar dolarlık bir azalış ile etki ediyor. Cari açık yönünden eksi veren ülkemiz yabancıya konut satış miktarını artırarak bu açığın azalmasında önemli katkılar sağlanabilir. 2022 yılından bu yana yabancıya satışı %60 gerileyen Türkiye yabancıya satış pazarında son 2 senede gerileme gösteren dünyadaki tek ülkedir. Dubai %60’ın üzerinde, İspanya %44, İngiltere ise yabancıya satışlarını artırırken bizim bu gerileyişimizdeki nedenler hızlıca araştırılmalı ve çözümleri ivedilikle hayata geçirilmelidir.”

Turizmde sezon uzuyor: Kentte doluluk eylülde de yüksek

Saatçioğlu, turizm sezonunun artık daha erken başladığını ve daha geç bittiğini ifade etti. Sezonun genellikle 1 Mayıs'ta başladığını belirten Saatçioğlu, "Turizm sezonu kasım ayının son haftasına kadar devam ediyor. Turistler, kasım sonuna kadar denize girebiliyor ve hava koşulları da oldukça elverişli. Yaz sezonu her yıl uzuyor. En düşük doluluk oranları genellikle aralık, ocak ve şubat aylarında yaşanıyor. Bu dönemlerde spor, sağlık ve kongre turizmiyle doluluk oranlarını artırmaya çalışıyoruz," dedi. Bu yıl güzel bir sezon geçirdiklerini belirten Saatçioğlu, şu bilgileri paylaştı: "Eylül ayının ortalarında olmamıza rağmen otel doluluklarımız yüzde 90-95 seviyelerinde devam ediyor. Temmuz ve ağustos aylarındaki doluluk oranlarına yakın seviyeler yaşıyoruz. Rezervasyonlara bakıldığında ekim ayında da benzer doluluk oranlarının devam etmesi bekleniyor. Ayrıca, 2025 erken rezervasyonları da sürüyor. Erken rezervasyonlar hem yerli hem de yabancı turistler için önemli avantajlar sunuyor. Zaman ilerledikçe erken rezervasyon indirimleri azalıyor." Saatçioğlu, iç pazarın da son yıllarda erken rezervasyon alışkanlığı kazandığını belirterek, bazı bölgelerde erken rezervasyonlarda yüzde 70, bazı bölgelerde ise yüzde 100'e yakın artış gözlemlendiğine dikkat çekti. Erken rezervasyon yaptıranların tatillerini yüzde 35 ile yüzde 45 daha uygun fiyatlarla gerçekleştirdiğine işaret eden Saatçioğlu, "Erken rezervasyon fırsatını kaçıranlar özellikle temmuz ve ağustos aylarında daha yüksek fiyatlarla tatil yapmak zorunda kaldı," şeklinde konuştu.

Vize kalktı: Antalya'ya en çok turist gönderen 5. ülke oldu

Bu yıl 12 milyonun üzerinde turistin tatil yaptığı Antalya'ya en fazla turist gönderen ülkeler Rusya, Almanya, İngiltere ve Polonya oldu. Beşinci sırada ise 21 Mayıs'ta vize muafiyetinin sağlandığı Romanya yer aldı. Kente 2022'nin ağustos ayında 78 bin 553, 2023'ün ağustosunda 90 bin 211 Rumen turist gelirken, bu yılın aynı ayında Romanya'dan gelen misafir sayısı yüzde 27 artış göstererek 115 bin 141 oldu. Antalya'ya 2020'nin 1 Ocak-31 Ağustos döneminde Romanya'dan 19 bin 645, 2021'de 135 bin 495, 2022'de 234 bin 180, geçen sene ise 278 bin 491 kişi gelirken, bu sene aynı dönemde 341 bin 271 Rumen kenti tercih etti. "Pazar çeşitliliğimiz Türkiye'ye avantaj sağlıyor" Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği Başkanı Hakan Saatçioğlu, bu yıl güzel bir sezon geçirdiklerini, Antalya'da yıl sonuna kadar 17 milyon turist hedefine ulaşacaklarını söyledi. Kente 8 aylık dönemde Rusya'dan 2 milyon 641 bin 849 turist geldiğini anlatan Saatçioğlu, aynı dönemde Almanya'dan ise 2 milyon 235 bin 311 tatilcinin Antalya'yı tercih ettiğini vurguladı. "İngiltere pazarında iki yıldır iki haneli büyüme yaşıyoruz" İngiltere pazarının da çok iyi gittiğini kaydeden Saatçioğlu, "İngiltere pazarında iki yıldır iki haneli büyüme yaşıyoruz. Bu yıl 1 milyon 109 bin 997 İngiliz turist geldi." dedi.Polonya'dan da 8 aylık dönemde 906 bin 108 turistin geldiğini ifade eden Saatçioğlu, şu değerlendirmeleri yaptı: "Yıl sonuna kadar Polonya'dan 1 milyonun üzerine çıkarız." Romanya turist sayısı yüzde 27 arttı Romanya pazarında ise vize muafiyetinden dolayı misafirlerin kimlikle girmeleri Türk turizmine çok büyük avantaj sağladı. Ağustosta yüzde 27'lik artış kaydedildi. Bu tür vize kolaylığına yönelik çalışmalar turizme çok pozitif yansıyor. Pazar çeşitliliğimiz olarak birçok rakip ülkeye göre Türkiye avantaj sağlıyor. İspanya, İtalya'da da pazar çeşitliliği var ama Türkiye'deki kadar pazar çeşitliliği yok oralarda."

Turizm istihdamında tarihi rekor

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, turizm sektöründe çalışan sayısının tarihi bir rekor kırarak 1.5 milyonu geçtiğini söyledi. TÜROB’un; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlığı, İŞKUR ve SGK işbirliğiyle Çırağan Palace Hotel Kempinski’de düzenlediği ‘Çalışma Hayatına Yönelik Mevzuat, Denetim, Teşvikler Bilgilendirme Toplantısı’ gerçekleştirildi. İŞKUR ve SGK’nın yanı sıra TÜROB üyesi otellerin üst düzey yetkililerinin de katıldığı toplantının açılışında konuşan TÜROB Başkanı Müberra Eresin, SGK tarafından Haziran 2024 ayı verilerine dayanılarak yayınlanan son raporda; 532 bini konaklama, 850 bini yiyecek-içecek, 78 bini seyahat acentesi ve 41 bini de havayolunda olmak üzere turizm sektöründe çalışan sayısının 1.5 milyon rakamını geçtiğini söyledi. Eresin, “İşletme başına 8.36 çalışan ile diğer sektörlere göre turizm açık ara önde olmasının yanında ülke genelindeki toplam istihdamın yüzde 9’una ulaşılmıştır” dedi. Ağustos ayının turizm istihdamında zirve ayı olduğuna işaret eden Eresin, Ağustos ayı istatistiklerinde sektörde çalışan sayısının 1.7 milyonu aşmasını beklediklerine dikkat çekti. Esnek çalışma modeli daha fazla istihdam sağlar Mevcut İş Kanunu’nun özellikle sanayi/imalat sektörlerinin çalışma koşulları öne alınarak hazırlandığına dikkat çeken Eresin, şu görüşleri dile getirdi: “Mevcut İş Kanunu ve mevzuatı, denetimlerdeki yorum farklılıkları; sektörümüzün özellik ve gereksinimlerine uygun esnek çalışma uygulamasını önlerken, başta gençler ve kadınlar olmak üzere daha fazla istihdamın önüne geçmektedir. Ayrıca sektörün dünyada genel kabul görmüş uygulamaları ile çelişen çok sayıda düzenlemeyi barındırmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlığı ile İŞKUR nezdinde temaslar başlattık. Sektör işletmelerimizde ‘kamu-çalışan-işveren’ birlikteliğinde var olan çalışma barışının daha fazla güçlendirilmesi amacıyla turizmde çalışan sayısının artırılması ve sürdürülebilir istihdam için mevzuat düzenlemesi gerektiren; başta sektörün en büyük gereksinimi olarak karşımızda duran esnek çalışma modelleri ile bu meyanda geçici iş ilişkileri, haftalık izin, yıllık izin, fazla çalışma, özel istihdam büroları gibi pek çok konunun, konaklama işletmelerimiz öncelikli olmak üzere, sektörümüzün özellikleri ve gereksinimleri ile uyumlu hale dönüştürülerek güncellenmesi için girişimlerimiz sürüyor.” Sektörde insan faktörü önemini sürdürüyor Dünyanın her alanda yaşadığı makineleşme ve dijitalleşmenin, üretimde emek faktörünün nicel olarak azalmasına sebep olduğunu ifade eden Eresin, şöyle devam etti: “Turizm işletmeleri belirli ölçüde bu otomasyondan etkilenmiş olsa da hâlâ insan faktörünün hizmet üretiminde en önemli unsur olduğu işletmelerdir. Günümüzde istihdam yaratıcı sektörlerin başında turizm işletmeleri en önemli yeri oluşturmaktadır. Müşteri memnuniyeti ve sadakatinin çalışan performansıyla doğrudan ilişki içinde olduğu turizm işletmelerinde insan kaynağı planlaması bu işletmelerin verimliliği açısından hayati önem taşımaktadır. Zira turizm işletmeleri sundukları hizmet nedeniyle 7/24 faaliyetlerini sürdürmek zorunda olduklarından belli gün ve saatlerde kapatılmaları veya hizmete ara vermeleri mümkün değildir.” İŞKUR, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlığı ve SGK’dan önemli destek… Toplantıya katılan İŞKUR, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlığı ve SGK temsilcileri yürürlükteki çalışma hayatına yönelik mevzuat, turizm sektöründe devam eden denetimler ile mevcut ve yeni getirilen istihdam teşvikleri hakkında toplantıya katılanlara sunumlar eşliğinde güncel ve ayrıntılı bilgileri aktardılar, katılımcıların sorularını yanıtladılar. TÜROB Başkanı Eresin, toplantının düzenlenmesi konusunda destekleri nedeniyle İŞKUR Genel Müdürü Samet Güneş, İŞKUR İstanbul Müdürü Uğur Oto, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanı Bekir Aktürk, İstanbul Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanı Yılmaz Şahan ile SGK İstanbul İl Müdürü Harun Sertbaş’a, toplantıya ev sahipliği yapan TÜROB Çalışma Hayatı ve İnsan Kaynakları Komite Başkanı ve Çırağan Palace Hotel Kempinski İnsan Kaynakları Direktörü Haluk Ertan’a teşekkürlerini sundu.

Trevi Çeşmesi Ziyaretçilerine Ücret: Roma'nın Aşırı Turizm Planı

Aşırı turizm sorunlarını ele almak amacıyla, Roma ikonik Trevi Çeşmesi için ziyaretçilere bilet uygulaması getirmeyi düşünüyor. Sakinler ücretsiz erişime devam ederken, turistlerin sembolik bir ücret olan 1 EUR ödemesi gerekebilir. Roma'da aşırı turizmi yönetmek: Trevi Çeşmesi biletleri hakkında bilmeniz gerekenler Roma’nın Trevi Çeşmesi, şehirdeki popüler bir destinasyon olmasının yanı sıra, İtalya'yı ziyaret eden turistlerin de favorisi. Ziyaretçilerin, sabah 6'dan itibaren bu zarif barok tarzı çeşmeye akın ettiği ve havuzuna madeni para attığı bildiriliyor. Büyük kalabalıklar sık sık çeşmede toplandığından, birçok kişi bu deneyimi tam anlamıyla yaşamakta zorlanıyor. Hindustan Times’ın haberine göre, turizmden sorumlu şehir meclis üyesi, Corriere della Sera gazetesine aşırı turizmi yönetmek amacıyla "sınırlı erişim" önerisini kişisel olarak desteklediğini belirtti. Biletleme sisteminin, ziyaretçi akışını düzenlemek ve antik yapıyı aşırı aşınmadan korumak için olduğunu, para toplamak amacı taşımadığını söyledi. Medya raporlarına göre, Roma zaten aşırı turizmle mücadele ederken, 2025'teki Jubile Yılı kutlamaları nedeniyle turist akınının artması bekleniyor (Katolik Kilisesi tarafından her 25 yılda bir düzenlenen etkinlik). Önümüzdeki yıl Roma ve Vatikan Şehri'ni yaklaşık 30 milyon kişinin ziyaret etmesi öngörülüyor. Bu yılın başlarında, Venedik de benzer önlemler aldı ve yoğun saatlerde gündüz ziyaretçileri için 5 EUR (HKD 43.30) bilet ücreti uygulamaya başladı. Bu önlemler, aşırı turizmi yönetmek ve popüler cazibe merkezlerini korumak amacıyla alındı. Birçok kişi aşırı turizm sorunları nedeniyle bu hareketi olumlu karşılasa da, bazı eleştirmenler kamuya açık bir sanat eserine ücret koymanın adaletsiz olduğunu ve turizmi caydırabileceğini savunuyor. Ayrıca, Trevi Çeşmesi'nin bulunduğu yoğun kavşağa yakın bir biletleme sistemi uygulamanın lojistik zorluklar yaratabileceği belirtiliyor. Kaynak: Travel and Leisure Asia