Gyoder Haberleri - Son Dakika Gyoder Haber Güncel Gelişmeler

Çekici: "Konut Satışları 1,3 Milyon Adede Ulaşabilir"

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, gayrimenkul sektöründeki son gelişmelere dair açıklamalarda bulundu. Çekici, sektörün dinamosunun gayrimenkul olduğunu belirterek, 2025’ten itibaren tüm dinamikleri "yeni" bir çerçevede ele alacaklarını söyledi. Teknolojinin sektöre entegrasyonunun hızlanması gerektiğini vurgulayan Çekici, yapay zekâ dahil birçok yenilikçi başlığın sektörlerine girmesi gerektiğini ifade etti. "Tüm dünyada çok önemli projeler geliştiren böyle bir sektör teknolojinin gerisinde kalamaz. Yapay zeka ve ilgili tüm teknolojik başlıkların, sektörümüze acil koduyla girmesi gerekiyor ve bununla ilgili çalışma başlattık. İşe yapay zekayı eğitmekle başladık. Bununla ilgili çalışmalarımız devam edecek" dedi. SATIŞ ADETLERİ GEÇEN SENEDEN YÜKSEK OLACAK GYODER Başkanı Çekici, Türkiye’de konut talebinin sürekli yüksek olduğunu belirterek, bu yıl konut satışlarının geçen yılı geçeceğini öngördü. "Yıl sonu satışlar geçen yılın altında kalmayacak, üstüne de çıkacaktır. Geçen sene deprem baz etkisi vardı, satışların bu sene daha iyi olacağını düşüyoruz. Proje satışlarının artmasını istiyoruz, bunun için de faiz ibresinin aşağı dönmesi lazım" diyen Çekici, günü kurtaran değil, sürdürülebilir bir konut politikasının el birliğiyle oluşturulması gerektiğini savundu. ALTERNATİF KONUT ÜRETİM YÖNTEMLERİ GÜNDEMDE Helmann Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, sektörde beton yerine taş, ahşap ve çelik gibi alternatif yapı malzemelerinin kullanıldığını söyledi. Bu yöntemlerin hem depreme daha dayanıklı hem de maliyet açısından uygun olduğunu belirtti. Özgün, depremin ardından güvenlik kaygılarının arttığını ve daha düşük katlı konut üretimine yönelim olduğunu ifade etti. Özgün, "Beton binaların ömrü en fazla 60 yıl. Yık-dök, yık-dök nereye kadar? Önünü alamadığımız gider kalemine dönmüştür" sözleriyle sürdürülebilir alternatif malzemelerin önemine vurgu yaptı. YATIRIMCI İÇİN FIRSAT Özgün, konut satışlarının 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 5,2 artarak 947 bin 236’ya ulaştığını belirtti. Yıl sonunda ise toplam satışların 1,3 milyon seviyesine çıkmasını beklediklerini söyledi. "Şu an itibarıyla reel olarak konut fiyatları düşmeye devam ediyor. Bu yatırımcı için bir fırsattır" değerlendirmesinde bulundu.

Yabancıya Satışta Her 5 Satıştan Biri Ruslara

GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde değerlendirdiği, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2023 2. Çeyrek Raporu'nu yayınladı. Yılın ikinci çeyreğinde konut satışları bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 30,5 oranında gerileme kaydederek 282.564 adet oldu. İkinci çeyrekte 87.251 adet konut ilk kez satılırken, ilk satışların toplam satışlar içerisindeki oranı yüzde 30,9 olarak gerçekleşti. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı da Haziran 2023’te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu. GYODER'in Ziraat GYO'nun katkıları ile hazırladığı 'GYODER Gösterge' 2023 2. Çeyrek Raporuna göre; konut satışları bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 30,5 düştü ve 282.564 adet oldu. Böylece ilk yarıda yüzde 22 azalışla 565.769 adet konut satıldı. İkinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre ilk defa satılan konutlar yüzde 23,47 azalarak 87 bin 251 adet oldu. İkinci el konut satışları da yüzde 33,19 azalarak 195 bin 313 adet olarak gerçekleşti. İPOTEKLİ KONUT SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ DEVAM EDİYOR 2023 yılı Haziran verileri bir önceki yılın aynı dönemine göre ipotekli konut satışı yüzde 66,85 gibi rekor bir düşüşle 13 bin 463 adet oldu. İkinci çeyrekte, ipotekli satışlar 62.708 adet, diğer satışlar 219.856 adet oldu. 2023 yılı 2. çeyreğinde toplam konut satışları içerisinde ipotekli konut satışlarının payı yüzde 22,2 olarak gerçekleşti. 2022 yılı toplamında bu oran yüzde 18,9 olarak ölçülmüştü. 2022 yılının ilk altı aylık döneminde 170 bin adet ipotekli konut satışı yapılırken bu yılın aynı döneminde yüzde 28,6’lık bir düşüş ile 121 bin adet düzeyinde gerçekleşti. YABANCIYA SATIŞTA HER 5 SATIŞTAN BİRİ RUSLARA İkinci çeyrekte yabancılara 8.349 adet konut satıldı. Geçen sene aynı döneme göre düşüş yüzde 60 oldu. İlk yarıda ise yüzde 45,5 azalışla 19 bin 275 konut yabancıya satıldı. 2022’de 13,3 milyon dolar olan uluslararası doğrudan yatırım girişi, 2023 yılı ikinci çeyreğinde 1,8 milyon dolar oldu. Geçen yılın aynı çeyreği ile kıyaslandığında yaklaşık yüzde 64,2 düştü. Yabancıların gayrimenkul yatırım girişi ise ikinci çeyrekte yüzde 75,5 azalışla 588 milyon dolar oldu. Bu sene ilk yarıda, geçen yıldan farklı olarak Azerbaycan ve Suudi Arabistan Türkiye’yi tercih eden ilk 10 ülke arasında yer aldı. Rusya, İran ve Irak ise sırasıyla ilk üçü paylaşmaya devam etti. KONUT KREDİSİNİN BİREYSEL KREDİLERDEKİ PAYI YÜZDE 30 AZALDI Konut kredisi faiz oranlarındaki artışın devam etmesi ve konut kredisi kullanımına ilişkin düzenlemeler nedeniyle kredi kullanımı azaldı. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı 2023 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,4 azalarak yüzde 20,1 oldu. Haziran 2023 itibariyle konut kredisi hacmi 438,5 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Haziran 2022’de yüzde 65,66 olan kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki payı Haziran 2023’te yüzde 62,86 seviyesine düştü. Haziran 2023 itibari ile konut kredilerinde aylık faiz oranı yüzde 1,84, yıllık bileşik faiz ise yüzde 24,45 seviyesinde oldu. Bu oran Ocak 2019’dan itibaren en yüksek değere ulaştı. KONUT FİYATLARI ARTIŞ HIZI YAVAŞLADI Konut satış fiyatları sekiz ay üst üste düşüş kaydederek mayıs ayı itibarıyla yüzde 103,6’ya geriledi. Reel artış ise yıllık bazda yüzde 45,9 oldu. Yeni konut fiyatları da benzer bir tablo çizerek, mayıs ayı itibarıyla yıllık bazda nominal yüzde 102,6, reel yüzde 45,1 oranında arttı. Mayıs 2023 itibarıyla Türkiye genelinde konut birim fiyatları 23.574 TL/m2’ye yükselirken üç büyük ilden İstanbul’da konut birim fiyatları 36.005 TL/m2, İzmir’de 27.089 TL/m2, Ankara’da 17.647 TL/m2 oldu. GYO ENDEKSİ 2023 İKİNCİ ÇEYREKTE TEKRAR YÜKSELİŞE GEÇTİ GYO endeksi, 2023 yılının ikinci çeyreğinde BİST 100’e paralel bir şekilde tekrar yükseliş trendine girdi. 2023’ün ikinci çeyreğinde BİST 100 yüzde 16’lık bir getiri sağlarken GYO endeksi de yüzde 12 yükselerek haziran sonu itibariyle 1.834 puana yükseldi. Artış trendinin yılın üçüncü çeyreğinde de devam etmesi beklenirken, 39 adet GYO’nun piyasa değeri ise 211 milyar TL’ye ulaştı. HAZIR VE 2. EL DEKORASYONLU OFİSLERE RAĞBET ARTIYOR 2023’ün ilk çeyreğinde ofis pazarında gerçekleşen kiralama işlemleri 34.589 m2 iken, ikinci çeyrekte 72.603 m2 kaydedildi. Böylece yılın ilk yarısında gerçekleşen kiralama işlemi toplamı 107.192 m2’ye ulaştı. Yılın ilk yarısında İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon m2 olarak sabit kaldı. Bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 50’den fazla oranda düşüş gösterdi. Genel sektör görünümüne bakıldığında ise dekorasyonlu ofislere olan talebin artışı dikkat çekiyor. İnşaat maliyetlerinin yükselmesiyle şirketlerin ilk yatırım maliyetlerinin artmış olması hazır ve 2.el dekorasyonlu ofislere olan talebi artırdı. Pandemi döneminde de rağbet gören hazır ofislerin boşluk oranlarının azaldığı ve bu durumun kiralar üzerinde yukarı yönlü bir baskı yarattığı görüldü.

GYODER'den kiraları düşürecek "Yeni Konut Modeli"

Tüm dünyanın gündeminde olan "barınma" sorununa çözüm bulabilmek için GYODER tarafından geliştirilen GYODER Yeni Konut Modeli'nin lansmanı, GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, GYODER Başkan Yardımcıları Neşecan Çekici, Sertac Karaağaoğlu, Cem Yılmaz, GYODER İcra Kurulu üyeleri Prof. Dr. Ali Hepşen ve Doç. Dr. Serhat Başdoğan ile Kamu Özel İş Birliği (KÖİ) Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın'ın açıklamaları ile Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) gerçekleşti. Etkinliğin açılışında konuşan GYODER Başkanı Kalyoncu, Türkiye'de erişilebilir kiralık konut sağlamak amacıyla 1,5 yıl önce "Erişilebilir Konut Komitesi" kurduklarını dile getirerek, ana vizyonları olan 4T yani "Teknoloji", "Tasarım", "Tabiat" ve "Toplum" prensipleri ile uyumlu ilerleyecek olan "GYODER Yeni Konut Modeli"ni tanıttı. Konut üretme sürecinde en büyük maliyetin arsa maliyeti olduğunu belirten Kalyoncu, "Şu anda Türkiye ortalaması yüzde 50 seviyelerinde. Kamu kuruluşlarının, yerel yönetimlerin veya benzeri kurumların elindeki arsalar, belli bir dönemde kamu-özel iş birliği yöntemi ile değerlendirilerek ve bir kira tarifesiyle belli üst limitler konularak on binlerce düşük kiralı konut üretilebilir. Bu noktada 'GYODER Yeni Konut Modeli'ni oluşturduk. Yap-işlet-devret modeliyle, bireysel değil kamusal kiraya veren yapısını oluşturuyoruz ve kiracıyla kiraya veren arasındaki problemleri ortadan kaldırıyoruz." şeklinde konuştu. Kalyoncu, bu modelin arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşüreceğini ve kamu ve özel sektör iş birliği modeliyle kullanıma açılacak arsalarda konutların üretilmesi sağlanırken, arsaların mülkiyetinin de devlette kalacağını söyledi. Kiraların ise ev sahiplerinin kontrolünden çıkarılarak devletin hakkaniyetli denetimine ve kurumsal firmaların yönetimine verileceğine dikkati çeken Kalyoncu, "Bu modelle konut üretimlerinin 1 yıl içinde tamamlanması hedefleniyor. Bu sayede düşük kira rakamlarıyla çevredeki yerleşim yerlerinin de ucuzlaması sağlanmış olacak. Sözleşmelerde yatay mimari, yerli malzeme ve enerji tasarrufu da şart koşulacak. Bu sayede orta ve orta alt gelir grubunun hane halkı gelirinin yüzde 30-50'sini aşmayacak bir formülle barınma çözümü sunmuş olacağız." dedi "Ciddi bir maliyet avantajı elde ederek kiraları yarı yarıya düşürüyoruz" Mehmet Kalyoncu, bu modelin mekan bağımsız bir model olduğunu vurgulayarak konuşmasını şöyle sürdürdü: "Üretilecek konutlar ne kadar şehrin merkezinde olursa o kadar merkezdeki kiraları düşürmeye yarar. Ama ne olursa olsun, arsanın maliyeti sıfırlandığı için burada mekanın etkisi de sıfırlanmış olacak. İnşaat maliyetleri bir şehirde aynı il sınırları içerisinde değişmiyor. Burada rant diye nitelenen konu arsa maliyeti idi. Biz de bu modelle ciddi bir maliyet avantajı elde ederek kiraları yarı yarıya düşürüyoruz." GYODER Başkan Yardımcısı Cem Yılmaz da konuşmasında, Avrupa yakasında Büyükçekmece kıyı kesimleri, Beylikdüzü, Bakırköy, Avcılar, Küçükçekmece, Bahçelievler, Anadolu yakasında Maltepe, Kartal, Pendik, Sultanbeyli, Tuzla ilçelerinin yüksek deprem riski taşıdığına değinerek, GYODER Yeni Konut Modeli'nin rezerv konut olarak da kullanılabilecek konutlar üreteceğini ve bunun da İstanbul'un kentsel dönüşümünün önünü açacağını söyledi. Yılmaz, "Bu sayede 650 bin kişilik bir ilçe geliştirilebilir. Kiralık konutlarla birlikte bölgede sağlık, eğitim, turizm, perakende gibi alanlardaki yatırımlarla aslında bir ekosistem kuracağız. İstanbul'un kentsel gelişiminde eksikliği hissedilen yeşil ve açık alanlar, projenin kilit noktasını oluşturuyor. Kamu alanlarının doğru planlamasını yapabilmek, yaya ve bisiklet kullanımını önceliklendirmek, dayanıklı, uyumlu, dirençli sürdürülebilir kentsel mekanlar kurgulamak 'iyi uygulamalar'ın da önünü açacak. Biz bu model ile hem konutta erişilebilirlik sorununu çözüyoruz hem de yaşadığımız acı 6 Şubat depremlerinden sonra ülkemizin en büyük önceliği olan İstanbul’un kentsel dönüşümünün çözüm anahtarını sunuyoruz." diye konuştu. "Dünyada yine örnek bir işe imza atabiliriz" GYODER Başkan Yardımcısı Neşecan Çekici ise Türkiye'nin yıllık yaklaşık 1,5 milyon konut satışı ile Avrupa'da birinci, OECD ülkeleri arasında ise ikinci büyük pazar olduğunu hatırlattı. Çekici konut açığına dair verileri paylaşarak konuşmasını şöyle sürdürdü: "TÜİK'in açıkladığı verilerde ev sahipliği oranının yüzde 56,7'ye (AB ortalaması yüzde 70) gerilediğini görüyoruz. Bu oran 2000'lerde yüzde 65'in üzerinde idi. Yine bu sürede yılda evlenen çift sayısı 550 binlerden 600 binlere doğru yükseliş gösteriyor. Boşanmalarda da 90 binlerden 180 binlere doğru bir yükseliş söz konusu. 2022 itibariyle tek kişilik hane halkı sayısı 5 milyonu aştı. Bu istatistikler, konut sektöründe arzı baskılıyor. Bir de kiralık ev sektöründe oluşan bir baskı mevcut. Artık 'hayalet evler' denilen bir gerçek var. Bu rakamın 700 bin civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Tabii, burada evini kiraya vermek istemeyenler de var, yüzde 25 kira artışı düzenlemesini sebep gösterenler de. Fakat tüm bunlardan daha öte bir 'deprem' gerçeğimiz var. Türkiye’nin sağlıkta, altyapıda imza attığı başarılı kamu-özel iş birliği (KÖİ) modelini bütün dünya konuşuyor. Bu modeli konut sektöründe de uygulayabilir isek dünyada yine örnek bir işe imza atılmış olacak." Dünyada ve Türkiye’de konuta erişim konusunun büyük bir sorun teşkil ettiğinin altını çizen Doç. Dr. Serhat Başdoğan da Türkiye'de kent merkezinde 60 metrekare bir evi satın alabilmek için bir ailenin ihtiyacı olan yıl ortalaması 1985'te 6,8 iken bu sürenin bugün 10 yılın üzerinde olduğunu bildirdi. "Vatandaşların yaşam standartları da yükselecektir" KÖİ Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın ise KÖİ modelinin avantajlarını paylaştı. Bu modelin hem kamuya hem özel sektöre hem de vatandaşa sağladığı pek çok faydanın olduğuna dikkati çeken Aydın, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Sistemin kamu tarafına sağladığı avantajlar, özel sektörün becerilerinden maksimum fayda sağlanması, maliyetlerin düşürülmesi, projelerin hızla tamamlanması ve mülkiyetin kamuda kalması olarak sıralanırken, özel sektöre sağladığı avantajlar ise uzun soluklu sözleşmelere imza atma ve yatırım fırsatı, zorlu imar planı-ruhsat gibi süreçlerin olmaması ve kamu ile iş birliği yaratma kültürünün kazanılması olarak sıralanabilir. Hiç şüphesiz en büyük fayda son kullanıcıya sağlanıyor. Vatandaşlar piyasa dalgalanmalarından etkilenmeden kiracı kalabilecek, kredi kullanmadan konut sahibi olabilme imkânı elde edecek ve harcanabilir gelirlerinin yüzde 30'unu barınmaya verecekleri için yaşam standartları da yükselecektir." Modelin finansmanı konusunda iki opsiyon var GYODER Başkan Yardımcısı Sertac Karaağaoğlu da modelin finansmanı konusunda iki opsiyon olduğunu kaydetti. İlk opsiyonun banka finansmanı olduğunu belirten Karaağaoğlu, "Kamu otoritesi arsayı 49 yıllığına tahsis eder. Belirleyeceği bedele göre yapım-kiralama-işletme ihalesine çıkar. İşi alan şirket, arsanın üst hakkı ipoteği karşılığında bankadan kredi kullanarak işi yapar, bağımsız bölümler oluşur. Üst hakkı sahibi, konutu 49 yıldan kalan süre kadar kullanır. Konutları kiralayarak tahsil ettiği kira bedelleri ile kredisini öder." dedi. Karaağaoğlu, ikinci opsiyonun ise sermaye piyasaları olduğunu ifade ederek konuşmasına şu şekilde devam etti: "Burada ise kamu otoritesi arsayı 49 yıllığına tahsis eder. Belirleyeceği bedele göre yapım-kiralama-işletme ihalesine çıkar. İşi alan şirket yapım bedeli+kâr için gayrimenkul sertifikası ihracına çıkar. SPK’nın onayı çerçevesinde her bir metrekare için bir sertifika ihraç ederek sağlayacağı finansmanla işi yapar. Her sertifika sahibi, kendine ait metrekarede 49 yıl ikamet eder. Sertifikalar borsada hisse senedi gibi sürekli işlem görür, ta ki 49 yıl tamamlanıncaya kadar. Biz sadece kira fiyatlarının değil edinme fiyatının da aşağıya inmesini planlıyoruz. Üstelik sunduğumuz iki opsiyon da modelimizin uygulanabilirliğini güçlendiriyor." Prof. Dr. Ali Hepşen ise menkul kıymet ihracına dikkati çekerek, proje kapsamında özel sektörün ihtiyaç duyduğu finansmanın kira gelirlerine dayalı menkul kıymet ihracı üzerinden temin edilmesinin sağlanması gerektiğini vurguladı. Hepşen, "İhraç edilecek menkul kıymetlerin uzun vadeli yatırım strateji hedefi taşıyan bireysel emeklilik şirketleri tarafından portföylerine dahil edilmesi teşvik edilmelidir." diye konuştu.

#Gyoder

Çekici: "Konut Satışları 1,3 Milyon Adede Ulaşabilir"

Yabancıya Satışta Her 5 Satıştan Biri Ruslara

GYODER'den kiraları düşürecek "Yeni Konut Modeli"