Tüfe Haberleri - Son Dakika Tüfe Haber Güncel Gelişmeler

Türkiye enflasyonda dünya dördüncüsü

Türkiye dünyada yıllık tüketici enflasyonunun (TÜFE) en yüksek olduğu dördüncü ülke konumunda. Türkiye’de mart ayında yıllık enflasyon yüzde 68,5 oldu. Trading Economics sitesinin Mart 2024 veya buna en yakın tarihi içeren verilerine göre, bu oran tüm Afrika ülkelerindeki enflasyon oranlarından daha yüksek. Peki, dünyada en yüksek enflasyon hangi ülkelerde? Enflasyon sıralamasında Türkiye dünyada ve Avrupa’da kaçıncı sırada yer alıyor? Trading Economics sitesi ülkelerin açıkladığı son enflasyon verilerini kapsıyor. Verilerin çoğu Mart 2024 ve Şubat 2024’ten oluşuyor. 19 Nisan 2024 günü Trading Economics’te yer alan verilere göre dünyada yıllık enflasyonun en yüksek olduğu ülke açık ara Arjantin. Bu ülkede Mart 2024’te yıllık enflasyon yüzde 288. Ardından yüzde 140 ile Suriye ve yüzde 123 ile Lübnan geliyor. Dördüncü sıradaki Türkiye’de Mart 2024 itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 68,5. Venezuela yüzde 67,8 ile hemen Türkiye’nin ardından beşinci sırada bulunuyor. Enflasyon sadece yedi ülkede yüzde 50’den yüksek 30. Sıradaki Kazakistan’da yıllık enflasyon yüzde 9. Bu Türkiye’nin dahil olduğu ilk beş ülkenin ne kadar kötü durumda olduğu gösteriyor. Yıllık enflasyon dünyada sadece yedi ülkede yüzde 50’den daha yüksek durumda. Listenin tamamına bakıldığında Türkiye Avrupa’da açık ara enflasyonun en yüksek olduğu ülke. AB üyesi veya aday ülkeler içinde Türkiye’den sonra enflasyonun en yüksek olduğu ülke yüzde 6,6 ile Romanya. O da dünyada 43. sırada. Türkiye enflasyonda tüm Afrika ülkelerini geçti Türkiye’de enflasyon yüksek olmasına rağmen bazı Afrika ülkeleri genellikle Türkiye’den daha kötü durumda oluyordu. Ancak son verilere göre Türkiye’nin üstünde yer alan Afrika bulunmuyor. Sudan yüzde 63,3 ile altıncı sırada. Diğer bazı ülkelerde ise yıllık enflasyon oranı şöyle: Zimbabve yüzde 55,3; Etiyopya yüzde 26,2; Pakistan yüzde 20,7. AK Parti’nin 2002 sonunda iktidara gelmesinin ardından kısa sürede hızla düşen enflasyon 2021 yılı sonundan itibaren tırmanışa geçti. Yıllık enflasyon Ekim 2022’de yüzde 85’i aşarak AK Parti iktidarının en yüksek noktasına ulaştı. 14-28 Mayıs seçimlerinden sonra ekonominin başına Mehmet Şimşek’in geçmesinin ardından beklentiler enflasyonun düşmesi idi ancak hala yüzde 70 sınırına yakın seyrediyor.

Enflasyon rakamları açıklandı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ağustosta 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 64,91, yurt içi üretici fiyatları yüzde 46,23 arttı. Aylık bazda TÜFE yüzde 2,47, Yİ-ÜFE yüzde 1,68 artış gösterdi. TÜFE, ağustosta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 31,94, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 51,97 oldu. Yİ-ÜFE ise Aralık 2023'e göre yüzde 23,86, geçen yılın ağustos ayına kıyasla yüzde 35,75 olarak gerçekleşti. Böylece TÜFE, Ağustos 2023'ten, Yİ-ÜFE de Mayıs 2021'den bu yana en düşük oran kayıtlara geçti. TÜFE Ağustos 2023'te yüzde 58,94, Yİ-ÜFE de Mayıs 2021'de yüzde 38,33 olarak hesaplanmıştı. TÜFE'de ağustosta bir önceki aya oranla yüzde 2,47, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 31,94, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 51,97 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 64,91 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibarıyla ağustosta bir önceki aya göre en çok azalan ana grup yüzde 1,1 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Ağustosta aylık bazda artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 11,84 ile eğitim olarak hesaplandı. Yıllık değişimler Ağustosta geçen yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup, yüzde 28,96 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, geçen yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 120,81 ile eğitim olarak belirlendi. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 22'sinin endeksinde düşüş gerçekleşirken 3'ünün endeksinde değişim olmadı, 118'inin endeksinde ise artış görüldü. Üretici enflasyonu değişimleri Yİ-ÜFE, ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 1,68, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 23,86, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 35,75 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 46,23 artış gösterdi. Sanayinin 4 sektörünün yıllık değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 49,43, imalatta yüzde 36,18, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 20,66 ve su temininde yüzde 65,87 artış yönünde oldu. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara mallarında yüzde 33,56, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 40,7, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 48,79, enerjide yüzde 18,2 ve sermaye mallarında yüzde 37,98 artış görüldü. Sanayinin 4 sektörünün aylık değişimlerine bakıldığında, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 2,51, imalatta yüzde 1,2, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 6,1 ve su temininde yüzde 1,07 yükseliş gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri incelendiğinde ise ara malında yüzde 1,25, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 2,14, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 1,17, enerjide yüzde 3,04 ve sermaye mallarında yüzde 2,49 artış kayıtlara geçti. Beklentiler AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, ağustosta TÜFE'nin yüzde 2,64 artacağını öngörmüştü. Ekonomistler, bir önceki ay yüzde 61,78 olan yıllık enflasyonun yüzde 52,20'ye ineceği tahmininde bulunmuştu.

Merkez Bankası anketinde yıl sonu enflasyon beklentisi yükseldi

TCMB, reel ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 69 katılımcıyla gerçekleştirdiği ağustos ayı Piyasa Katılımcıları Anketi'ni yayınladı. Buna göre, geçen ay yüzde 2,17 olan ağustos ayı TÜFE artışı beklentisi, bu anket döneminde yüzde 2,55'e çıktı. Cari yıl sonu TÜFE artışı beklentisi ise yüzde 42,95'den yüzde 43,31'e yükseldi. TÜFE'de artış beklentisi 12 ay sonrası için yüzde 30,02'den yüzde 28,71'e, 24 ay sonrası için yüzde 19,32'den yüzde 19,30'a geriledi. Katılımcıların yıl sonu dolar/TL beklentisi 37,3667'den 37,2760'a düşerken, 12 ay sonrası dolar/TL beklentisi ise 41,5175'den 42,0348'e çıktı Bir önceki anket döneminde 27,6 milyar dolar olan yıl sonu cari işlemler açığı beklentisi, bu dönemde 25,5 milyar dolara indi. Gelecek yıl için cari işlemler açığı beklentisi de 25,7 milyar dolara geriledi. Politika faizi cari ay sonu beklentisi yüzde 50 Cari yıl için Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) artış beklentisi yüzde 3,4'de sabit kalırken, gelecek yıl için ise yüzde 3,5'e düştü. TCMB'nin politika faizine ilişkin cari ay sonu beklentisi yüzde 50 olurken 3 ay sonrası için beklenti yüzde 48,10'a düştü. 12 ay sonrası için politika faizi beklentisi de yüzde 34,57'den yüzde 33,30'a geriledi.

2023'ün kazandıranı altın ve Bitcoin oldu

Tüketici enflasyonu 2023 yılını yüzde 64,77 ile kapatırken finansal yatırım araçlarından sadece gram altın ve Bitcoin enflasyon karşısında ayakta kalabildi. Bitcoin ve gram altın enflasyonun üzerinde reel getiri sağlarken, dolar, Euro, DİBS, TL mevduat 2023 yılında yatırımcısını üzdü. Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre, finansal yatırım araçları 2023 yılının tamamında yatırımcılarını çok da memnun edemedi. Yüksek enflasyon nedeniyle nominal olarak yükselse de yatırım araçlarının reel getirisi negatifte kaldı. 2023 yılında nominal olarak yüzde 78,69 yükselen gram altın yatırımcısına reel olarak yüzde 8,44 kazandırırken, yılın son çeyreğinde hızlanan Bitcoin’in 2023 yılında yatırımcısına reel getirisi yüzde 56’ya dayandı. BİST100, TL mevduat, DİBS, dolar ve Euro ise yatırımcısına reel olarak kaybettirdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun aralık ayı ve 2023 yıllık enflasyon verilerini açıklamasının ardından finansal yatırım araçlarının TÜFE’ye endeksli reel getirilerini hesapladı. TÜİK verilerine göre aralık ayında tüketici enflasyonu yüzde 2,93, 3 aylık enflasyon yüzde 9,95, 6 aylık enflasyon yüzde 37,56, yıllık yüzde 64,77 seviyesinde gerçekleşti. Yatırım araçlarının TL bazında nominal artışlarını tüketici enflasyonundan arındırarak reel getiri oranlarına ulaşıldı. BİST100 YATIRIMCISI YÜZDE 18 KAYBETTİ Buna göre, 2023 yılında yüzde 78,69 olarak fiyatları artan gram altın, TÜFE’den arındırıldığında yüzde 8,44 reel getiri sağladı. Gram altın yatırımcısı 2023 yılını enflasyonu yenerek tamamladı. Geçen yıllarda performansı göz dolduran BİST100 endeksi ise 2023 yılında yatırımcısını üzdü. BİST100 endeksi yılı yüzde 35,6 yükselişle kapatırken TÜFE’den arındırıldığında reel kayıp yüzde 18’e yaklaştı. 2023 yılında BİST100 yatırımcısı enflasyona yenildi. Yeni Merkez Bankası’nın geleneksel para politikasına dönüşüyle birlikte yükselişi hız kazanan ve yılın son çeyreğinde tasarruf sahiplerinin tercihinde öne çıkan TL mevduat faizi ise 2023 sonu yüzde 51,15 seviyesinde bulunuyordu. TL mevduat faizi yüzde 64,77 yıllık tüketici enflasyonundan arındırıldığında standart TL mevduat yatırımcısının 2023 yılında yüzde 8,26 reel kayıp yaşadığı ortaya çıkıyor. 2023’TE TL MEVDUAT YİNE KAZANDIRAMADI Dolar ve Euro 2023’ün ikinci yarısında TL karşısında her ne kadar hızlı yükselişlerini sürdürseler de yatırımcısına reel olarak kaybettirdi. Dolar 2023 yılında TL karşısında yüzde 57,52 yükseliş yaşadı TÜFE’den arındırıldığında reel kayıp yüzde 4,4 oldu. Euro ise yüzde 63,48 yükseldi TL karşısında o da az da olsa yüzde 0,78 reel kayıp getirdi. Bitcoin ise 2023 yılının en çok kazandıranı oldu. 2023 boyunca yüzde 157 fiyatı yükselen Bitcoin yatırımcısı reel olarak ise yüzde 55,97’lik getiri sağlamayı başardılar. Devlet iç borçlanma senetleri yatırımcısı 2023’te de üzülmeye devam etti. DİBS nominal olarak yüzde 23,79 gerilerken reel kayıp yıl boyu yüzde 53,75’e çıktı. ARALIK AYINDA EN ÇOK BİST100 ÜZDÜ Aralık ayında TÜİK verilerine göre enflasyon yüzde 2,93 gerçekleşti. Buna göre gram altın nominal aralık ayında yüzde 3,73 yükselerek yüzde 0,77 reel getiriyle yine enflasyonu yendi. BİST100 ise aralık ayının en çok kaybettireni oldu. BİST100 endeksi aralık ayında yüzde 6,02 düştü. Bu yüzde 2,93’lük aylık enflasyon göz önüne alındığında BİST100 yatırımcısının aralık ayında reel olarak yüzde 8,69 kaybettiğini gösterdi. DİBS yatırımcısı ise aralık ayında Merkez Bankası’nın politikalarının etkisini hissetmeye başladı. Yabancının ilgisinin de artmasıyla gösterge tahvil faizlerinde yükseliş son çeyrekte çok daha belirgin oldu. Buna göre aralık ayında DİBS getirisi nominal olarak yüzde 8,62 arttı ve tüketici enflasyonundan arındırıldığında reel getiri yüzde 5,52 oldu. Böylece DİBS yatırımcısı Bitcoin yatırımcısıyla savaşabilen tek yatırım aracı olarak öne çıktı. Bitcoin aralık ayında hızlı yükselişiyle yüzde 13 nominal getiri sağladı. Yüzde 2,93 tüketici enflasyonundan arındırıldığında reel kazanç yüzde 9,78 olarak hesaplandı. TL mevduat faizi de aralık ayında getirisini pozitife çevirmeyi başardı. Bunda politika faizinin yüzde 42,5’e çıkarılmasının yanı sıra bankaların bilanço makyajlaması çerçevesinde yükselen TL mevduat faizleri etkili oldu. TL mevduat faizi aralıkta aylık nominal olarak yüzde 4,26 kazandırdı, reel getiri yüzde 1,29 hesaplandı ve standart TL mevduat faizi enflasyonu yenmeyi başardı. Bu 2023 Mayıs’ından bu yana ilk kez gerçekleşti. ARALIKTA MEVDUAT FAİZİ GÜLDÜRDÜ Dolar ve Euro aralık ayında da TL karşısında yükselişini sürdürdü. Dolar yüzde 2,08 nominal getiri sağladı reel olarak ise yüzde 0,82 kaybettirdi yatırımcısına. Küresel çapta dolar karşısında yükselen Euro ise yüzde 3,99 yükseldi TL karşısında. Böylece Euro reel olarak 1,03 getiri sağlamayı başardı yatırımcısına. 3 AYLIK REEL GETİRİDE MERKEZ BANKASI ETKİSİ Finansal yatırım araçlarının reel getirisinde son 3 aylık periyotlarda Merkez Bankası’nın para politikasının etkileri daha net hissediliyor. Gram altın nominal olarak 3 ayda yüzde 20,32 yükselirken yüzde 9,95’lik 3 aylık tüketici enflasyonundan arındırıldığında yüzde 9,43 reel getiri sağladı. BİST100 ise kötü geçirdiği son çeyrekte yatırımcısına nominal olarak yüzde 10,38 kaybettirdi, reel kayıp ise yüzde 18,5’e ulaştı. TL mevduat faizi son çeyrekte yüzde 10,41 nominal getirisiyle yatırımcısına reel olarak üç ayda yüzde 0,42 kazandırdı. Ve böylece 3 aylık getiride TL mevduat faizi 2023 Mayıs ayından sonra ilk kez 3 aylık süreçte yatırımcısına reel getiri sağlamayı başardı. TL mevduat faizinin ardından DİBS de Merkez Bankası politikalarının etkisinin yaşandığı diğer bir yatırım aracı olarak öne çıktı. Son üç ayda nominal yüzde 5,99 getiri sağlayan DİBS 2023 Şubat’ından sonra ilk kez nominal olarak pozitif bölgede yer aldı. Buna rağmen yüzde 9,95 3 aylık enflasyon nedeniyle reel olarak DİBS yatırımcısı yüzde 3,6 kaybetti. Dolar son çeyrekteki yükselişine rağmen reel olarak yüzde 2,2 kaybettirirken Euro yatırımcısının yüzü güldü. Euro nominal yüzde 12,93 getiri sağladığı yatırımcısına reel olarak ise yüzde 2,71 kazandırdı. Bitcoin son çeyrekte yüzde 57 yükselişiyle yatırımcısına yüzde 42,79 kazandırdı. 6 AYLIK VADEDE TEK KAZANDIRAN BITCOIN OLDU Yatırım araçları yüzde 37,56 olan 6 aylık enflasyon karşısında ise ayakta kalamadı. Gram altın 6 ayda yüzde 21,88 yükseldi ancak reel olarak yüzde 11,4 kaybettirdi yatırımcısına. BİST100 6 ayda yüzde 29,71 yükselse de yüzde 37,56’lık tüketici enflasyonundan arındırıldığında yüzde 5,71 reel kayıp yaşattı. TL mevduat faizi ise 6 aylık yüzde 19,8 nominal getiri sağlarken bu TÜFE’den arındırıldığında yüzde 12,91 reel kayba işaret ediyor. DİBS’te yüzde 13,04 nominal kayıp oldu, yüzde 36,78 reel kayıp yaşattı. Dolar yüzde 14,31 yükseldi, Euro ise yüzde 14,92 yükseldi. Sırası ile reel olarak 6 ayda dolar yüzde 16,9, Euro yüzde 16,46 kaybettirdi. DÜN GÜN İÇİNDE YÜZDE 9 DÜŞTÜ 6 aylık vadede yine Bitcoin ayakta kaldı. Ve 6 ay vadede yüzde 40 yükselen Bitcoin yüzde 1,77’lik reel getiri ile tek reel getiri sağlayan finansal yatırım aracı oldu. Dün ise küresel piyasalardaki negatif havanın etkisiyle gün içinde Bitcoin’de düşüş yüzde 9’a kadar ulaştı.

#Tüfe

Türkiye enflasyonda dünya dördüncüsü

Enflasyon rakamları açıklandı

Merkez Bankası anketinde yıl sonu enflasyon beklentisi yükseldi

2023'ün kazandıranı altın ve Bitcoin oldu