Kültür mirası bıçaklar Bursa'daki sergide zanaatın tarihinde yolculuğa çıkaracak

Geçmişi 700 yıl öncesine uzanan ve kökeni demirciliğe dayanan Bursa bıçağı özelinde pek çok eseri bir araya toplayan sergi, müzede yer alan bıçak, çakı, kılıç, kama ve hançer koleksiyonundan oluşturuldu.

Geçmişten bugüne mesleğin tüm aşamalarını gözler önüne seren, bugün öğleden sonra ziyarete açılacak sergide, 18'inci yüzyıldan itibaren farklı dönemlerin önemli parçalarından oluşan yaklaşık 1300 eser bulunuyor. Kentte önceki yıllarda düzenlenen Bursa Bıçak Tasarım Yarışmalarına katılan ve farklı kategorilerde dereceye giren bıçaklara da sergide yer verildi.

Müzenin sorumlusu ve sanat tarihçisi Goncagül Meriç, AA muhabirine, Bursa bıçağının geçmişinin kentin Osmanlılar tarafından fethine dayandığını söyledi.

Bu kültür mirasını gelecek nesillere aktarmayı ve Bursa'da geleneksel yöntemlerle yapılan bıçakçılık zanaatını tanıtmayı amaçladıklarını belirten Meriç, "Burada usta ellere de vurgu yaptık aslında çünkü biliyoruz ki bu zanaat tamamen ustalık eseri. Bıçakçılıkta Bursa'yı diğer şehirlerden ayıran özelliklerini vurguladık." dedi.

Meriç, Türkiye'de Bursa dışında Sivas, Trabzon gibi bıçakçılıkla öne çıkan şehirlerin olduğunu anımsattı.

Sergiye, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen kentlerden bazılarından ustaların da katkıda bulunduğu bilgisini veren Meriç, şöyle devam etti:

"Kahramanmaraş ve Hatay'dan da bıçaklarımız geldi. Kahramanmaraş'ta görüştüğümüz bir bıçak ustası bize sergi için bıçak gönderecekti ama o anda deprem vuku buldu. Kendisi depremden sonra arayıp atölyesinin ve dükkanının yıkıldığını ama söz verdiği şekilde bıçağı göndereceğini söyledi. Sağ olsun enkazdan çıkarıp bir bıçak gönderdi. Yine aynı şekilde Hatay'da da deprem öncesi gelen bir bıçak var ama ustasını aradığımızda o çarşının tamamen yıkıldığını öğrendik. O bölümlere birer karanfil bıraktık."

Çengiç Beyleri ailesinin son varisinin bağışladığı kılıçlar da var

Goncagül Meriç, koleksiyonda çok sayıda kılıcın da bulunduğunu ifade etti.

Osmanlı döneminde yaklaşık 500 yıl önce Balkanlar'a gönderilen Çengiç beylerine mensup bir ailenin son varisi tarafından bağışlanan çok sayıda kılıcın da sergide görülebileceğini aktaran Meriç, "Bunlar 18'inci yüzyıla tekabül ediyor. Bir obje de var çok özel. Bu da Enver Paşa'nın askerleri için yaptırdığı hediyelik kama, 'Enveriye kama' diye geçiyor. Tamamen pirinçten yapılan bu kamadan sadece 10 bin adet üretilmiş ve o zaman askerlerine dağıtılmış." diye konuştu.

Meriç, bıçakçılığın ilk halinin demircilik olduğunu, buna vurgu yapan bir bölümün de sergide yer aldığını dile getirdi.

Serginin diğer özellikleri hakkında da bilgi veren Meriç, şunları kaydetti:

"Bu sergi, devamlı etkinlikleri olan canlı bir sergi olacak. Bu sergiye katkı koyan Pirge firması ve Bursa Bıçakçılar Derneği var. Biz onlarla hafta sonları burada workshoplar, bıçak kesim teknikleriyle ilgili çalışmalar yapacağız ve sergi için özel hazırladığımız aslında bir de oyunumuz var. Ziyaretçi, Bursa bıçağı çeşitlerinden birini seçiyor ve Bursa meyvelerini kesip farklı bir tasarımla puan kazanıp böyle bir oyun oynayabiliyor. Sergi, önümüzdeki yıl bu zamanlara kadar devam edecek. Aynı zamanda bu kapsamda yapılan bir çalışmamız daha var. 16-18 Haziran'da Bıçak Festivali yapacağız. Bursa Büyükşehir Belediyesine bağlı Müzeler Şube Müdürlüğü planlıyor bunu ve Türkiye'deki tüm bıçakçıları buluşturacağız. Bu kapsamda Damascus ve Şef Bıçağı Yarışması da olacak. Yani sektörü buluşturan önemli bir etkinlik ve dolu dolu bir festival olacak. Ona da tüm meraklılarını bekliyoruz."

Meriç, büyük bölümü bağışlardan oluşan koleksiyona Bursa Arkeoloji Müze Müdürlüğünden de katkı sağlandığını sözlerine ekledi.