‘Tiny köy’de yaşam yeni trend oldu

Pandemi ve depremler sonrasında insanlar doğa ile iç içe ve sağlam yapılarda yaşamak istiyor. Bu beklenti tiny köy trendini beslerken, İstanbul'un çeperlerinden Muğla'ya kadar Türkiye çapında tiny köyler kuruluyor.

23 Temmuz - 05 Ağustos 2023 tarihli sayıdan

İnsanların pandemide doğada yaşama isteği artarken, tetiklenen deprem korkusu ve şehirden bunalan insanların doğada alternatif bir yaşam arayışı gayrimenkulde yeni trendlerin gelişmesini sağlıyor. Tiny köyler de son döneminin en popüler trendi oldu. 

İstanbul'un çeperlerinden Kırklareli'ne, Muğla'dan Çanakkale'ye kadar Türkiye'nin birçok yerinde tiny köyler kuruluyor. Tiny köyde yaşamak isteyenler altyapısı hazırlanmış parsellerden satın alıp kendi tiny hou-se'unu buraya yerleştirdikten sonra, tam zamanlı ya da yarı zamanlı olarak buralarda yaşamayı tercih ediyorlar. Olası bir depremde B planı olarak alım yapanlar da olurken, üst gelir grubundan dar gelirliye kadar geniş bir tüketici profili var.

İlk kez Nef'in arsa satışı ile başlayan süreç, küçük yatırımcıların bu alana girmesiyle günümüzde hızlandı. Birkaç dönüm arazi satın alan yatırımcılar bunu 300-400 m2'lik parsellere bölüp altyapısını, peyzajını hazırlayıp kiralıyor ya da satışa sunuyor. Bu trendin gelişmesinde sayfiye evlerinin vatandaşın alım gücünün üzerinde fiyatlanması etkili oluyor.

KALICI ÇÖZÜM

Kıyı Yaşam Tiny House Köyleri Kurucu Ortağı Mustafa Büyükyenigün, İzmir, Çanakkale, Çatalca, Edirne Keşan'da tiny köy projelerinin bulunduğunu, Sakarya, Kırklareli, Muğla, Şile'de yer arayışlarının sürdüğünü söylüyor. Dört kişilik bir aile için bir haftalık tatilin 150 bin TL'lere ulaştığı bir ortamda asgari 300 bin TL'ye kalıcı bir yatırım yapabildiğine dikkat çeken Büyükyenigün, insanların çocuklarına tiny köylerde kalıcı bir yer bırakabildiklerini vurguluyor.

Depremden sonra güvenli bölge seçilen Kırklareli ve Tekirdağ Saray'da proje geliştirdiklerini belirten Büyükyenigün, "Yoğun talep alıyoruz. Altyapısı hazır, sosyal imkanları olan arsaları 245 m2'lik arsa 300 bin TL'den başlayıp (Kırklareli'nde)

2 milyona (İzmir'de) kadar gidiyor. Bireysel arazi yatırımında çok ciddi maliyet oluşuyor ama bu tür projelerde birlikte hareket edince daha uygun fiyatlı oluyor. Projesine göre değişmekle birlikte 500 ile bin TL arasında aidatlar ödeniyor" diyor.

Her geçen gün artan arsa fiyatları nedeniyle tiny köylere ulaşmanın bedeli de giderek yükseliyor. Tiny köyde yaşamak isteyenler ortak tapulu bir mülk almanın risklerini de almış oluyorlar. Tiny köy ortaklarının arasında muvafakatname düzenlenip daha sonra kişilerin diğer yerler üzerinde hak iddia etmesinin önüne geçmeye yönelik tedbir alınıyor. Ancak bu düzenlemelerin hukuken bağlayıcı olmadığını da vurgulamakta fayda var.

KİRA İMKANI DA VAR

İstanbul'un çeperlerinde Çekmeköy, Arnavutköy, Şile, Ağva, Çatalca, Tuzla gibi bölgeler öne çıkarken, İstanbul'da 200-300 m2'lik bir karavan ve tiny house bahçesinin yıllık kira bedeli ortalama 90 ila 120 bin TL'ler seviyesinde. Ülkemizde tiny house'larla ilgili bir yasal düzenleme bulunmuyor. Kimi belediyeler, "İmarlı dahi olsa arsanıza tiny house koyamazsınız elektrik, su vermem" diyor. 

Kimi belediyeler ise imarsız arsaya tiny house konmasına izin veriyor. Sektör temsilcileri, bu konuda standart bir uygulama olması için acilen yasal bir düzenleme yapılması gerektiği görüşünde.

İstanbul'da yaşayanların evlerine deprem testi yaptırıp binalarının çürük olduğunu öğrenenlerden büyük bir kısmı Göktürk, Kilyos, Şile, Çekmeköy gibi bölgelerde arsa satın alıp ya da kiralayıp tiny house yaptırıyor. 

Talebin bu denli artmasında yeni yapı stokunun talebin altında kalması ve konut fiyatlarının alım gücünün çok üzerinde yükselmesi etkili. İstanbul'da sağlam 2±1 ev almanın maliyeti ortalama 4 milyon TL'den başlarken bir tiny house, 700 bin TL'den başlayıp 2,5 milyon TL'lere kadar çıkabiliyor.

MERDİVEN ALTINA DİKKAT

Piyasada oluşan yüksek talep nedeniyle, tiny house firmaları üretime yetişmekte güçlük çekerken, merdiven altı üreticiler de türedi. Güvenli bir yaşam hayal ederken kandırılmamak için tüketicinin dikkatli olması, güvenilir firmalardan alım yapması öneriliyor.

Wolf Tiny Türkiye Kurucusu İbrahim Tetik, tiny house'ların çelik iskelet üzerine inşa edilmeleri nedeniyle depremde en güvenilir yapılar olduğunu vurguluyor. Türkiye'de tiny house'lar bir yönetmeliğe göre yapılmadığına dikkat çeken Tetik, sorun yaşamamak için statik raporu istenmesini öneriyor.

Üst düzey konfora sahip tiny house'lar arsaya, tarlaya konulabiliyor, farklı konumlara taşınabiliyor. Ev küçük olduğu için aileler çocuklarıyla birlikte dışarıda sosyalleşip doğada vakit geçiriyorlar. Çok büyük evlerde yaşayan aileler bile teknoloji nedeniyle birbirinden uzaklaşan aile bireylerinin diyaloğunu güçlendirmek için tiny köyde evleri olsun istiyor. 

Tiny köylerde ruhsata ihtiyaç duyulmazken tiny house arazinin yüzde 10'una oturuyor gerisi bahçe oluyor. İnsanlar bahçelerinde çiçek ve sebze yetiştirebiliyor.

İMARSIZ ARAZİLERDE GELİŞİYOR

Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı da, büyükşehirlere yakın doğal güzelliğiyle öne çıkan imarsız arazilerde bu konseptin geliştirildiğini söylüyor. Yazıcı, tiny house projeleri yapan firmalarla ve bölgelerde yer alan gayrimenkul satış danışmanlarından aldıkları verilere göre, bir önceki yıla göre tiny house'a uygun arazi fiyatları ile tiny house satış fiyatlarının yüzde 100'lere varan oranda arttığını vurguluyor.

Yazıcı, "Önümüzdeki yıllarda tiny house tipi barınma imkanları çok daha artacak. Yerel yönetimlerin bu konuda alanlar hazırlayıp insanların hizmetine sunması barınma ihtiyacının çok yüksek olduğu bu dönemde çok doğru bir çözüm olacaktır" diyor

ELVAN KAKICI SİMSEK AVUKAT
"YASAL DÜZENLEME ŞART"
"Tekerleksiz, sabit tiny house'lar, İmar Kanunu'nda yapı niteliğinde kabul ediliyor, yapı ruhsatı alınıp sadece imarlı arazilerde kullanılabiliyorlar. Tekerlekli tiny house'lar ise Karayolları Trafik Yönetmeliği kapsamında, çekme karavan olarak kabul ediliyorlar. İmar Kanunu'nda izin-ruhsat gerektirmiyorlar, imarlı arsaya ya da tarlaya konulabilirler. Ağaç ev ya da tiny house'ların bir gider çukuruna ya da lağıma bağlılığı, belediye tarafından elektrik su bağlanması durumunda tekerlekli ve hareket kabiliyetli olsalar dahi yapı kabul ediliyor. 

İkametgah olarak gösterilmesi için numarataj, kapı numarası vs. bilgiler gerekiyor. Hareketli tiny house'lar için sabit konum girişi yapılamayacağından bu mümkün kılınamayabilir ancak sabit tiny house'ları ya da ağaç evleri ikamet olarak gösterebilmek için yeni bir yasal düzenleme yapılması zorunlu."