Geçtiğimiz hafta arkadaşlarımla Kemer/Çamyuva’da doğanın içinde bir apart otelde kaldık. Çamyuva’nın sessizliği ve doğası insanı kendisine aşık ediyor. Otelin işletmecisi Cem Bey ile sohbet ederken, en çok zorlandığı misafir grubunu sordum. Cevabı “yerli turistler” oldu. Nedenlerini sorduğumda ise aldığım cevaplar beni gülümseterek turizmde çalıştığım günlere götürdü. Giriş-çıkış saatlerine dikkat edilmemesi, belirli bir saatten sonra gürültü yapılması, restoran ve havuz kurallarına uyulmaması, işletmeye ait olan eşyaların götürülmesi, işletme çevresine çöp atılması, gereksiz yere çarşaf-havlu gibi malzemelerin değiştirtilmesi, elektrik ve su tüketimine dikkat edilmemesi, odada yasak olmasına rağmen sigara ve nargile içilmesi, odaya kasıtlı olarak zarar verilmesi gibi bir çok örnek sohbette hikayeleriyle sıralandı. Eminim bu yazıyı okuyan bir çok turizmci iç sesiyle bu örnekleri daha da çoğaltacaktır. İster yerli olsun, ister yabancı, bu tür davranışlar, bir turistin yalnızca kendi keyfini düşünmesiyle sınırlı kalmasından kaynaklanmaktadır.

Tatil, dinlenme ve eğlenme zamanı olarak görülse de, aynı zamanda farklı insanlarla ve kültürlerle etkileşim içinde bulunulan bir süreçtir. Bu sebeple, turistlerde empati ve sahip olunan tatil kültürü, tatil deneyiminin kalitesi ve sosyal uyum açısından oldukça önemli kavramlardır. Tatil kültürü, kişinin tatil yaparken sergilediği tutumlar, davranışlar ve alışkanlıklardır. Gelişmiş bir tatil kültürü, sadece kişinin kendi keyfini düşünmekle kalmayıp, aynı zamanda çevreye, yerel topluma ve diğer turistlere de saygı göstermeyi içermelidir. Bunu içinde olmazsa olmaz bir kavram olarak karşımıza “empati” kavramı çıkmaktadır.

Empati, başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını anlama ve buna göre davranma yeteneğidir. Turizmde empati, tatil sırasında kişinin sadece kendini değil, aynı zamanda çevresindeki diğer insanları ve işletmeyi de düşünmesini gerektirir. Turistler açısından “empati” söz konusu olduğunda, bulundukları yerin kültürel normlarına, işletmenin kurallarına, yerel halka ve diğer turistlere saygı gösterme eylemi önem kazanmaktadır. Empati sahibi bir turist, kaldığı işletmenin kurallarına saygı gösterir, diğer tatilcilerin huzurunu bozacak davranışlardan kaçınır ve işletme sahiplerinin emeklerine saygı duyar. Saygı, sosyal uyumun sağlanmasına katkıda bulunurken, olası çatışmaların da önüne geçmektedir.

Bir turistin, bulunduğu bölgedeki yerel halkın hassasiyetlerine saygı göstererek giyinmesi, işletme kurallarına uyması ve davranışlarına dikkat etmesi sosyal uyum açısından verilmiş bir emektir ve takdir edilesidir. İşletmeye ve diğer misafirlere karşı duyarlı ve saygılı davranan bir turist de, karşılığında aynı şekilde muamele görecektir. Buna ek olarak, empati ve gelişmiş bir tatil kültürü, bir turistin sadece bireysel olarak değil, aynı zamanda geldiği ülkenin ve kültürün bir temsilcisi olarak olumlu bir imaj bırakmasını da sağlayacaktır. Bireyler arası ilişkilerin gelişmesi, uluslararası ilişkilerin de güçlenmesine vesile olacaktır. Sonuç olarak, her turist, bu değerleri benimseyerek hem kendi tatilini hem de başkalarının tatilini daha anlamlı ve hatırlanabilir kılacaktır.

Saygılarımla…