Türkiye, Spor Turizminde Global Liderliği Hedefliyor

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Spor Turizmi İhtisas Komitesi Başkanlığı görevini üstlenen Hey Travel Yönetim Kurulu Barış Meletlioğlu, Türkiye’nin spor turizmiyle dünyanın dört bir yanından ziyaretçi çektiğini, stratejik yatırımlarla altyapısını yıldan yıla güçlendirdiğini belirtti. Turizm destinasyonlarının tanıtımı ile seyahat ve konaklama sektörünün gelişimiyle ilgili en güncel haberleri 10 dilde yayımlayan Tourism Journal haber sitesine özel röportaj veren Barış Meletlioğlu, Türkiye’nin global spor organizasyonlarının merkezi olma hedefiyle tempolu adımlarla ilerlediğini vurguladı.

-Türkiye'de spor turizmi sektörü son yıllarda nasıl bir gelişim gösteriyor?
Ülkemizde yeni spor tesisleri ve altyapı yatırımları spor turizminin gelişimini hızlandırdı. Özellikle futbol stadyumları, spor salonları, golf sahaları, kayak merkezleri ve su sporları tesisleri gibi yatırımlar öne çıkıyor.
Uluslararası spor etkinliklerini çekeme konusunda aktif bir strateji izleyen Türkiye, 2023’te İstanbul, UEFA Şampiyonlar Ligi Finali'ne ev sahipliği yaptı. Ayrıca, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde uluslararası ralli, atletizm, yüzme, güreş ve basketbol turnuvaları düzenlendi. Türkiye’nin çeşitli bölgeleri, spor turizmi için popüler destinasyonlar haline geliyor. Antalya, golf turizmi açısından önemli bir haline geldi. Erzurum, Kayseri gibi şehirler kışın kış sporları yazın futbol kampları için tercih ediliyor. Bodrum ve Marmaris gibi sahil şehirlerimiz, su sporları ve yat turizmi açısından öne çıkıyor.
Bu gelişimde birçok spor kampı ve eğitim merkezinin ülkemize kazandırılması da elbette çok değerli. Özellikle futbol ve basketbol takımları, hazırlık dönemlerini Türkiye’de geçiriyor ve bu durum spor turizmini destekliyor. Türkiye’nin sporcular için kaliteli kamp ve antrenman imkanları sunduğunu vurgulamak isterim.
Ülkemizde spor turizmi ile paralel olarak sağlık ve wellness turizmi de gelişim gösteriyor. Kaplıcalar, SPA merkezleri ve sağlık merkezleriyle bu segmentte öne çıkıyoruz. Bu tesisler, sporcuların iyileşme süreçlerine destek sağlıyor ve spor turizminin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Türkiye’nin spor turizminde potansiyelini global ölçekte tanıtma konusunda sosyal medya ve dijital platformları aktif kullanıyoruz. Spor etkinliklerinin ve tesislerinin tanıtımı, uluslararası turistlerin ilgisini çekiyor.
Uluslararası alanda rekabetçi bir konumu gelen Türkiye’nin bu hamlelerle spor turizmi pazarından daha fazla pay alacağına ve dikkat çekici fırsatlar elde edeceğine inanıyorum.

-Özellikle hangi spor dalları Türkiye'de spor turizminin büyümesine öncülük ediyor?   Futbol, golf, tenis, kayak gibi branşlar arasında en fazla ilgi çekenler hangileri?
Türkiye’de spor turizminin büyümesine öncülük eden spor dalları, ülkenin coğrafi ve iklimsel avantajları, tesis yatırımları ve uluslararası etkinliklerle ilişkili olarak çeşitleniyor.

Futbol, Türkiye’de spor turizminin önemli bir parçası konumunda bulunuyor. Hem yerli hem de dünyaca ünlü futbol kulüplerinin kamp yaptığı bir merkez haline geldiğimizi ifade etmekten büyük mutluluk duyuyorum. Özellikle Antalya, Belek bölgesi, futbol takımları için popüler bir kamp yeri olarak öne çıkıyor.
Golf sporunda ise Antalya bölgesinde büyük gelişim görüyoruz. Belek'teki golf sahaları, uluslararası golf turnuvalarına ev sahipliği yapıyor. Yüksek kaliteli golf tesisleri ve tatil köyleri, golf severler için cazip bir seçenekler sunuyor.
Kış sporları açısından Erzurum ve Kayseri önemli destinasyonlar arasında bulunuyor. Palandöken ve Erciyes kayak merkezleri kış sporları meraklıları için popülerliğini yıldan yıla artırıyor.
Türkiye’nin uzun kıyı şeridi ve temiz denizleri, su sporları için elverişli bir ortam sunuyor. Bodrum, Marmaris, Fethiye gibi bölgelerde yelken, dalış, rüzgar sörfü ve diğer su sporları aktiviteleri yapılıyor. Bu bölgelerde düzenlenen uluslararası su sporları etkinlikleri, Türkiye’nin  su sporları turizmini destekliyor. Aydın’ın Didim ve çevresindeki bölgeleri, rüzgar sörfü için uygun rüzgar koşulları ve güzel plajlarla biliniyor.  Fethiye, su altı dünyasını keşfetmek isteyen dalgıçlar için popüler bir pozisyonda bulunuyor. Akvaryum Koyu ve diğer dalış noktaları bu alanda öne çıkıyor.
Teniste ise özellikle Antalya ve Bodrum bölgeleri popüler. Yüksek kaliteli tenis kortları ve tesisleri, tenis oyuncuları ve severler için cazip hale gelmiş durumda. Türkiye, fitness ve wellness turizmi için de popüler bir destinasyon. Özellikle Antalya ve çevresindeki tatil köyleri, spor ve wellness programları sunuyor.
Dağcılık ve mecare sporlarında Kaçkar Dağları, Ağrı Dağı gibi bölgeler, dağcılar ve doğa sporları meraklıları için popüler durumdadır. Karadeniz Bölgesi’nin nemli ve serin iklimi, dağcılık ve doğa sporları için uygun ortam sağlıyor.
Ülkemiz, uluslararası atletizm yarışmaları ve etkinliklerine ev sahipliği yapıyor. Özellikle İstanbul ve diğer büyük şehirlerde düzenlenen maratonlar, dünyanın dört bir yanından sporcuları ve izleyicileri çekiyor.

-Ekonomik katkılar ve ciro konusunu ele aldığınızda Türkiye’de spor turizminin yıllık ekonomik büyüklüğü ve katkısı nedir? 2023 yılı verileriyle spor turizminin toplam turizm gelirlerindeki payı nedir?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Türkiye’nin toplam turizm geliri  yaklaşık 49,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Genel olarak, spor turizminin Türkiye’nin toplam turizm gelirleri içinde yüzde 5 ile yüzde 10 arasında bir paya sahip olduğu tahmin ediliyor. Bu oranlar spor etkinliklerinin, spor tesislerinin, spor kamplarının  ve diğer ilgili aktivitelerin sağladığı doğrudan gelirlerini kapsıyor.
2023 yılı itibarıyla spor turizmi sektörünün, tahmini olarak yıllık 2-5 milyar dolar arasında bir ciroya  sahip olduğunu öngörüyoruz. Bu rakam, spor etkinliklerinin düzenlenmesi, sporcuların ve turistlerin konaklama, yeme-içme, ulaşım ve diğer harcamaları dikkate alınarak hesaplanmıştır.

-Spor turizmi cirolarında hangi spor etkinlikleri ve organizasyonlar en fazla katkıyı  sağlıyor? Örneğin, uluslararası spor etkinlikleri ve kamplar ne kadar gelir getiriyor?
Spor turizmi cirolarında önemli katkıyı sağlayan spor etkinlikleri ve organizasyonlar, genellikle büyük ölçekli uluslararası yarışmalar, turnuvalar ve kamplardır. Örneğin, 2023 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali'ne ev sahipliği yapan İstanbul, konaklama, ulaşım, yemek ve diğer harcamalarla birlikte önemli bir rakama ulaştı. : Türk futbol kulüplerinin Avrupa kupalarında oynadığı maçlar ve uluslararası dostluk maçları da spor turizminin cirosunu artırıyor. Golf turnuvaları da yüksek harcama gücüne sahip oyuncuları ve meraklıları ülkemize çekiyor. Golf turizminin yıllık ekonomik katkısı, turnuva başına milyonlarca bulabiliyor. Kayak merkezlerinde düzenlenen uluslararası kayak şampiyonaları ve kış sporları festivalleri talebi artıyor, yerel ekonomiye önemli katkılar sağlıyor.

-Spor turizminin doğrudan ve dolaylı istihdam üzerindeki etkisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu sektörde çalışan kişi sayısındaki artış nasıl bir trend izliyor?
Spor turizmi sektörü doğrudan birkaç farklı alanda istihdam sağlıyor. Futbol stadyumları, golf sahaları, kayak merkezleri gibi spor tesislerinde çeşitli pozisyonlarda çok sayıda personel bulunuyor. Bu personel, tesis yönetimi, güvenlik, temizlik, bakım ve diğer operasyonel görevlerde çalışıyor. Spor etkinliklerini düzenleyen organizasyonlar, etkinlik planlama, bilet satışı, medya ve iletişim, sponsorluk anlaşmaları gibi alanlarda da çalışan profesyoneller bulunuyor. Spor turistlerinin konakladığı otellerde, resepsiyonist, temizlik personeli, mutfak  çalışanları, garsonlar ve yönetim kadrosu gibi birçok pozisyonda istihdam sağlanıyor. Spor turistlerinin yemek ihtiyaçlarını karşılayan restoranlar, kafeler ve diğer yeme-içme yerlerinde çalışan garsonlar, şefler, aşçılar ve yöneticiler bu sektördeki doğrudan istihdamı temsil ediyor. Spor turistlerinin şehir içi ve şehirler arası ulaşım ihtiyaçlarını karşılaya n otobüs, taksi, minibüs şoförleri ve ulaşım koordinatörleri bu alanda çalışıyor.
Spor tesisleri inşası, altyapı gelişimi, mağazalar ve pazar yerleri, el sanatları ve hediyelik eşyalar, spor yayıncılığı, spor eğitimleri ve seminerler dolaylı istihdam alanlarını oluşturuyor.

-Gelecek hedefleri ve stratejiler özelinde Türkiye’nin spor turizminde yakın-orta- uzun  vadede hedefleri nelerdir? Özellikle hangi spor etkinliklerini çekmeyi planlıyorsunuz?
Türkiye’nin spor turizminde yakın, orta ve uzun vadede belirlediği hedefler ve stratejiler, ülkenin spor altyapısını güçlendirmek, uluslararası etkinlikleri çekmek ve genel turizm sektörü ile entegre bir şekilde büyümek üzerine odaklanıyor.
Yakın, orta ve uzun vadedeki hedefleri değerlendirmeden önce halihazırda ne durumdayız? Ülkemizde spor turizmii geliştirmek amacıyla son yıllarda birçok önemli altyapı yatırımı ve özel sektör projeleri gerçekleştirildi. Bu yatırımlar, spor tesislerinin modernizasyonundan yeni spor komplekslerinin inşasına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Türkiye’deki son altyapı yatırımları ve öne çıkan özel sektör projeleri ele aldığımızda, İstanbul’daki Atatürk Olimpiyat Stadyumu ve Başakşehir Fatih Terim Stadyumu dikkat çekici. Kayseri’de Kadir Has Stadyumu, Samsun’da Yeni 19 Mayıs Stadyumu’nda modernizasyon ve yenileme çalışmaları yapıldı.  Adana’ya yeni bir stadyum kazandırıldı. İstanbul’da çeşitli spor branşları için entegre spor komplekslerinin inşası devam ediyor.
Antalya’da Regnum Carya Golf & Resort Hotel futbol takımlarının kamp yapabileceği yüksek kaliteli antrenman tesislerini hizmete açtı. Yine Antalya’daki Papillon Ayscha Resort Hotel uluslararası futbol takımları için antrenman alanları ve konaklama imkânları sunuyor. The Marmara Antalya geniş bir spor kompleksi sunarak, çeşitli spor dallarında antrenman yapma imkânı sağlıyor. Özel sektör yatırımlarında Montgomerie Maxx Royal (Antalya), uluslararası golf turnuvaları için yüksek kaliteli golf sahaları ve lüks konaklama seçenekleri sunuyor. Geniş bir golf ve spor kompeksine sahip olan Cornelia Diamond (Antalya), uluslararası golf etkinlikleri için ideal bir ortam sağlıyor.
2024-2026 döneminde Türkiye, UEFA ve FIFA tarafından organize edilen uluslararası turnuvaları çekmeyi hedefliyor. Özellikle, UEFA Avrupa Ligi ve UEFA Şampiyonlar Ligi finalleri gibi büyük futbol etkinliklerinin düzenlenmesi, ülkemizin spor turizmi profilini artıracaktır.

Spor tesislerinin modernize edilmesi ve yeni tesislerin inşa edilmesi kapsamında özellikle golf, tenis ve kış sporları için yeni tesislerin açılması planlanıyor. Futbol ve basketbolda yerli ve yabancı spor kulüplerinin kamp yapabileceği tesislerin artırılması ve bu kampların daha cazip hale getirilmesi hedefleniyor. Sosyal medya ve dijital platformlarda Türkiye’nin spor turizmi potansiyelini daha etkili bir şekilde tanıtımı ve uluslararası spor turistlerinin ilgisinin artırılması amaçlanıyor.

2026-2030 yıllarını kapsayan orta vadeli hedeflerde ise Erzurum ve Kayseri gibi bölgelerin kış sporları merkezi olarak daha fazla tanıtılması ve geliştirilmesi planlanıyor. Büyük ölçekli spor altyapı projelerinin, örneğin yeni stadyumlar, modern kayak merkezleri ve genişletilmiş golf alanlarının tamamlanması hedefleniyor. Dünya Atletizm Şampiyonası, Dünya Yüzme Şampiyonası gibi büyük organizasyonların Türkiye'de düzenlenmesi planlanıyor.

2030 ve sonrasını kapsayan uzun vadeli hedeflerde ise ülkemizin spor turizmi konusunda global bir lider olması hedefleniyor. Sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda çevre dostu spor tesislerinin inşa edilmesi ve enerji verimliliği sağlayan uygulamaların teşvik edilmesi planlanıyor. Türkiye’nin spor bilimleri ve araştırma alanında öne çıkmasını sağlamak amacıyla, uluslararası düzeyde spor eğitim ve araştırma merkezlerinin kurulması hedefleniyor. Uluslararası spor federasyonları ve organizasyonları ile ikili anlaşmalar yaparak büyük ölçekli etkinliklerin Türkiye'de düzenlenmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yürütülüyor.

-Türkiye, spor turizminde global pazarda nasıl bir konum elde etmeyi hedefliyor? Hedef pazarlarınız ve stratejik adımlarınız neler?
Türkiye olarak büyük ölçekli spor etkinliklerinin ve turnuvalarının düzenlendiği uluslararası spor merkezlerinden biri olmayı hedefliyoruz. Golf, tenis, kış sporları, maraton ve su sporları gibi çeşitli spor branşlarında öne çıkmak ve bu  branşlarda global düzeyde önemli organizasyonlara ev sahipliği yapmak istiyoruz. Çevre dostu, modern spor tesisleri ve altyapıları ile spor turizmi pazarında sürdürülebilir ve yenilikçi bir lider konumuna gelmeyi hedefliyoruz.
Spor turizminde hedef pazarlarımızı değerlendirdiğimizde Almanya, İngiltere ve Fransa bizim için çok önemli. Bu ülkelerden gelen turistler, spor etkinlikleri ve tatil fırsatları açısından Türkiye’yi tercih ediyor.  Yüksek harcama gücüne sahip spor turistlerine sahip Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri için ülkemiz cazip bir destinasyon. Kuzey Amerika ülkeleri olan ABD ve Kanada’yı özellikle büyük spor organizasyonları için hedefliyoruz. Bu pazarlarda yüksek gelirli turistlerin ve sporcuların ilgisini çekebiliriz. Asya-Pasifik bölgesindeki ülkeler, artan spor turizmi ilgisi ve büyüyen ekonomik güçleri ile hedef pazarlarımız arasında yer alıyor. Çin, Japonya ve Hindistan radarımızda bulunuyor.