Fatih'in Trabzon'u Fethettiği Rota Gün Yüzüne Çıkarıldı

TRABZON (İHA) - Fatih Sultan Mehmet'in 1461 yılında Trabzon'u fethederken izlediği güzergah, 564 yıl sonra bilimsel araştırmalarla ortaya çıkarıldı. Sekiz akademisyenden oluşan ekip, iki yıl süren çalışmalar sonucunda padişahın ordusuyla Bayburt-Aydıntepe-Maçka hattını takip ederek Trabzon’a ulaştığını ortaya koydu.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse’nin yürütücülüğünde gerçekleştirilen araştırma, Avrupa Birliği destekli COST Aksiyonu Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği Programı-SEADDA kapsamında TÜBİTAK’a sunuldu. Trabzon, Erzurum ve Gümüşhane'deki üniversitelerden sekiz akademisyenin katılımıyla yürütülen projede, tarihi kara güzergahı detaylı olarak belirlendi. İki yıl süren çalışma sonucunda, Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethederken Bayburt-Aydıntepe-Maçka rotasını kullandığı tespit edilerek dijital haritalandırma gerçekleştirildi.

Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. İsmail Köse, iki yıl boyunca literatür taraması yaparak topografyayla eşleştirme çalışmalarına yoğunlaştıklarını belirtti. "Biz yaklaşık 2019 yılından itibaren bu yolları çalışıyor, araştırıyorduk. Fakat finansman sorunu yaşamaya başladık. Bizim bütçelerle altından kalkamamaya başlayınca proje yazmaya karar verdik. 2019 yılından itibaren çalışmayı projelendirdik. TÜBİTAK'a sunduk ve uluslararası proje olarak kabul edildi. 2022 yılında araziyi taramaya başladık, 2024 yılında tamamladık" dedi. Trabzon’a ulaşan birçok ticaret ve askeri yol bulunsa da Fatih Sultan Mehmet’in 1461’de izlediği rotanın önceden kesin olarak bilinmediğini, M.Ö. 401-400 yıllarında Onbinler'in yürüyüş güzergahının da belirlenememiş kısımlarını bu projeyle ortaya çıkarmayı hedeflediklerini ekledi.

"TARİHİ MİRAS KORUNARAK TURİZME KAZANDIRILMALI"

Güzergaha dair çeşitli iddiaların olduğunu ancak kendilerinin ilk kez bilimsel bir tespit yaptığını belirten Köse, "Öncelikle sevinçliyiz. Bu çalışmayla korunması ve turizme kazandırılması gereken önemli bir tarihi miras ortaya çıkardık. Ancak güzergahın fiziki olarak da korunması gerekiyor. Bu noktada, Büyükşehir Belediyesi, Valilik ve Kültür ve Turizm Müdürlüğü gibi kurumların devreye girmesi şart" dedi. Doğa koşulları, hazine avcıları ve yol çalışmaları nedeniyle bazı tarihi izlerin kaybolmuş olduğunu söyleyen Köse, belirledikleri rotanın bu sebeple yüzde 90 gibi bir doğruluk oranına ulaşabildiğini vurguladı.

"DÖRT ANA ROTA ÜZERİNDE ÇALIŞILDI"

KTÜ Tarih Bölümü’nden Doç. Dr. Osman Emir ise çalışmaların dört farklı rota üzerinde yürütüldüğünü belirterek, "Güzergah için taslak bir haritamız var. 4 ana rotamız var. İpek Yolu olarak bilinen klasik güzergahımız var. Bugünkü Hamsiköy üzerinden geçen eski Zigana Yolu ve bu rota üzerinde eski çağa kadar inen kaleler, köprüler ve gözetleme kuleleri var. Bunun dışındaki yollar yazlık yol olmakta ve yine Roma döneminde itibaren, daha kısa olduğu için yaz dönemleri kullanılan Karakapan Yolu, Kuştul ve Galyan Yolu dediğimiz alternatifler var. Bu yolların bir kısmı Gümüşhane bölgesine inerken diğer kısımları da Bayburt rotasına inmektedir. Aslında proje sonuçlanmadan net ifadeler kullanmak istemiyoruz çünkü bilimsel makale yayımlandıktan sonra bunların açıklanmasının doğru olacağını düşünüyoruz. Bayburt üzerinden hareket ettiklerini, Aydıntepe rotasını takip ederek Maçka'nın bir rotasından aşağıya indiklerini söyleyelim" açıklamasında bulundu.