Yüksek kiralar turizmi krize sürükledi

Antalya ve Muğla’da son yıllarda katlanarak artan kiralar, turizm işçilerini yıllardır yaşadığı şehirlerden göç etmeye zorladı. Artan kira fiyatları ve enflasyonun etkisiyle kendisini iyiden iyiye hissettiren barınma sorunu, turizm sektöründe istihdam sorununu tetikledi.

Antalya başta olmak üzere, birçok turizm bölgesinde yaşanan bu sorun yüzünden otellerin personel sıkıntısı çektiği biliniyor. Bazı oteller bu sorunu çözmek için lojman inşa etse de birçok otelin bu konuda yetersiz kaldığı, personeline barınma imkanı sağlayamadığı görülüyor.

Endeksa’nın 2024 verilerine göre Antalya’da 1+1 özellikteki evlerin ortalama kira fiyatı 12 bin 47 TL’nin üzerinde seyrediyor. Asgari ücrete yakın maaşlar alan turizm personeli için bu kira fiyatları maaşlarının yarısından fazlasına tekabül ediyor.. Bir çözüm bulunamaması halinde bu sorunun turizmin devamlılığını tehlikeye sokacağını öngören turizm sektörü çare arayışında.

TURİZM İŞÇİLERİNİN BARINMA SORUNUNA 4 FORMÜL

Çözüm için ortaya atılan önerilerden biri KYK yurtlarının yaz döneminde turizm personeli için lojman statüsünde kullanılması. Ancak yoğun turizm sezonu 3 ay değil 7 ay olduğu için bu öneri kısmi bir çözüm olarak görülüyor. Daha kalıcı bir çözüm olarak çalışanların maaşlarının ekonomik zorluklarla başa çıkacak ölçüde artırılması öneriliyor.

Kimi otellerde maaş iyileştirmeleri yapılırken, kimilerinde yüksek maliyet engeli öne sürülüyor. Bir diğer öneri de turizm çalışanlarının barınma sorununun turizmciler eliyle ya da devletin arazi tahsisiyle çözümü. Bazı büyük tesisler kadroları ölçeğinde lojman inşasına giderken, küçük ölçekli işletmeler bunu yapamadı. Turizm birlikleri turizm personelinin konaklama ihtiyacına toplu bir çözüm için Ankara’da görüşme trafiği yürütüyor. Bu görüşmelerde tüm turizm merkezlerine sektör çalışanları için kullanılmak üzere devletten birer arazi tahsisi talep ediliyor.

‘TATİLCİ İLE ÇALIŞANIN DÜNYASI ARASINDA UÇURUM VAR’

DİSK'e bağlı Dev Turizm-İş Genel Başkanı Mustafa Yahyaoğlu binlerce turizm çalışanının bütçelerine uygun barınma imkanı bulamama, ev sahiplerinin tahliye girişimleri gibi nedenlerle turizm bölgelerini terk edip yurt dışında iş arar hale geldiklerini söyledi.

Yüksek kira fiyatları nedeniyle çok sayıda turizm işçisinin yaşama ve barınma sorunlarını çözemediklerini belirten Yahyaoğlu, sorunu şöyle özetledi: "Özellikle Antalya'da kiralar turizm emekçilerinin maaşlarıyla yarışıyor. Kemer, Belek, Alanya, Manavgat gibi tatil beldelerinde üzerine çıkıyor. Turizm işletmelerindeki lojman koşulları yetersiz. 5 yıldızlı otelin, birinci sınıf tatil köyünün ortamı ile orada çalışan işçinin yaşamı arasında uçurum var. Mecburi göç nedeniyle sektörde kalifiye eleman sıkıntısı yaşanıyor. Kalifiye eleman bulamıyorsanız 5 yıldızlı otele uygun hizmet üretemezsiniz. Hızlı bir biçimde barınma sorunu çözülmezse kalifiye personel konusunda yaşanan sorunlar artacak ve önümüzdeki yıllarda çalışan bulmakta sıkıntı yaşanacak.”

EXPO PERSONEL KÖYÜNE DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR Mİ?

Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu, bu soruna çözüm olarak kamudan arazi tahsisini gündeme getirdi. Antalya’da kiraların ve gayrimenkul fiyatlarının hızla artması nedeniyle personel konaklatma maliyetlerinin çok yükseldiğini belirten Kaan Kavaloğlu, turizm sektörünün bu konuda devletten arazi tahsisine ihtiyaç duyduğunu söyledi. Atıl duran EXPO alanının turizm personelinin konaklama merkezine dönüştürülmesini öneren Kavaloğlu, “EXPO alanından Belek’teki ve Kundu’daki otellere insanları rahatça taşıyabiliriz. Antalya'nın merkezine de raylı sistem tramvayla bağlanıyor. Alanya, Manavgat ve Kemer'deki otellerde çalışan personel için de benzer nitelikte yerler bulunabilir. Turizm merkezlerine yakın lokasyonlarda personel köyleri oluşturulabilir. Antalya’da 4 personel köyü ile turizm istihdamının barınma sorunu çözülür” dedi.